![]() |
Алтын орда. 2 pageDate: 2015-10-07; view: 1701. дамыды: Қыпшақ тілінде65."Хұсрау мен Шырын" шығармасының авторы: Кутб66.Ислам дінінің көрнекті өкілі, әрі уағыздаушы ақын: Ахмет Яссауи67."Оғызнаманы" XVII ғасырда толық жазып калдырған ғұлама: Әбілғазы хан68.ХIV-ХV ғасырлар аралығында Алашахан кесенесі салынған өзен бойы:Қаракеңгір 69.0ғызнаманың ескі нұсқасын XIII ғасырда жаздырған- Рашид-ад-Дин.70.ХІV-ХVғ. әлі күнге дейін тәрбиелік мәні зор батырлық, өнегелік ертегілер:Құламерген, Жоямерген, Желім батыр, Ертөстік, Кендебай71.Мәмлүктік Египеттің араб-қыпшақ сөздігінде «қазақ» сезіне берілген түсіндірме: еркін,кезбе.72.Қазақ халқының арасында алшын тілінде тараған жырлар:«Едіге»,«Ер Сайын».73.ХШ-ХУғ.аттары аңыз болып жеткен ауызша поэзия өкілдері:Кетбұға, Сыпыра, Қотан, Асан қайғы.74.ХІV-ХVғ. Сәулет өнерінің тамаша үлгісін көрсеткен кесене: Дәуітбек, Арыстанбаб, Иассауи, Көккесене, Алашахан, Тектүрмас.75.0рта Азия мен Шығыс Дешті Қыпшак арасындағы басты сауда орталығы- Сығанақ.76. Асан Қайғының күйі: «Ел айырылған».77.Ноғайлы кезеңіндегі күйлер: «Ақсақ қүлан», Жошы ханның жортуылы», «Шора батыр», «Әмір ақсақ», «Қамбар».78.Қаракеңгір өзенінің оң жағасында салынған кесене: «Алаша хан» кесенесі.79.Қаракеңгір өзенінің сол жағасында салынған кесене: «Жошы хан» кесенесі.80.Археологтардың пікірінше Отырар мешіті- үш-төрт күмбездіболған. 81 .Созақ ауданы Баба-ата қаласынан екі жағында 12 жануар бейнесі салынған зат- түрік медальоны.82.М.Х.Дулатидің 1541-1546 ж. Кашмирде парсы тілінде жазган кітабы: «Тарих-и Рашиди».83.Әбілғазының еңбектері: «Түрікмен шежіресі», «Түрік шежіресі». Қазақ хандығы 1.XV ғасырда қалыптасқан саяси-тарихи жағдайлар қазақ халқының-Ұлттық мемлекет болып қүрылуынаәсер етті. 2.Қазақ хандығының құрылу алғы шарттарының бірі, мына мемлекеттердегі оқиғаларға байланысты: Әбілхайыр хандығы мен Моғолстан хандығы. 3. Қазақ хандығының алғашқы құрылған кездегі алып жатқан жері Дулатидын жазуынша: Қозыбасы мен Шу аумағы. 4.Орталық , Солтүстік, Оңтүстік Қазақстандағы қыпшақ пен Оңтүстік-шығыс Қазақстандағы үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде қүрылған халық - Қазақ 5. XV ғ. Қазақ хандығының кұрылуы қарсаңында наймандар мекендеді: Ұлытаудан Есілге дейін. 6. XV ғ. Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында қоңыраттар мекендеді: Түркістан мен Қаратау аралығында.7.XV ғ. Қазақ хандығының қүрылуы қарсаңында арғындар мекендеді: Ертістен батысқа қарай, орталық Қазақстанда. 8.XVғ. Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында дулаттар мекендеді: Іле, Шу, Талас өзендері, Ыстықкөл маңы,Оңт.Қазақстан. 9.XV ғ. Қазақ хандығының кұрылуы карсаңында қаңлылар мекендеді: Қаратау бауыры, Сырдария мен Жетісу өзендері бойында. 10.XVғ.Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында үйсіндер мекендеді: Жетісуда.11.ХVғ. Қазак хандығының құрылуы қарсаңында жалайырлар мекендеді:Қаратау, Сырдария бойы мен Жетісуда.12.XVғ. Қазақ хандығының құрылуы қарсаңында керейлер мекендеді:Тарбағатай, Ертіс бойы, Зайсан көлі маңы мен Обь және Тобыл өзендері бойында.13 .Қазақ хандығының негізін қалаған хандар: Керей мен Жәнібек14.Керей мен Жәнібек сұлтандарды құшақжая қарсы алған Моғолстан ханы-Есенбұға15.«Қазақ сұлтандары хижраның 870 жылдары (1465-1466) билей бастады» дегенмәлімет келтірілген тарихи шығарма: Мүхаммед Хайдар Дулатидың кітабы- «Тарих-и-Рашиди»16.Қазақ хандығының алғашқы территориясы: Шу мен Талас өзендері маңы.17.Қазақ хандығы үшін саяси-экономикалык және эскери-стратегиялық жағынанмаңызы зор болған қалалар: Сыр бойындағы18. ХVғ.50-70 ж. Керей мен Жәнібек хандарға қосылған адамдар саны-200мың19.XV ғасырдың аяғындағы Қазақ хандығының негізгі қарсыласы: Шайбани хан20.Этникалық жақын топтардың, қазақ рулары мен тайпаларының бірігуіне не әсер етті? Қазақ хандығының құрылуы21.Қазақ хандығының кұрылуы мен нығаюы мына жағдайды тоқтатты: Ішкі феодалдық қырқыстар мен талас тартыстарды.22.Қазак хандығының кұрылған уақыты: 1465-1466 ж.23.XV ғасырдың соңына карай Қазақ хандығына енген калалар: Созақ, Сығанақ, Сауран.24. Жоңғарлардағы шонжар-феодалдар- нояндар мен жайсандар.25.Қазақ хандығының құрылуы жайында айтқан тарихшы: Дулати26.Қазақ хандығының алғаш карым-қатынас жасаған елі: Моғол хандығы.27.XV ғ. 70 жылдарында казақ хандарының басып алған жерлері: Сырдария мен Қаратау өңірі28.1470 ж. Керей хан бастаған қол: Түркістанға шабуыл жасады.29.1470 ж. Жәнібек хан: Созаққа шабуыл жасады. Созақ пен Сауран қазаққа көшті.30.XVғ. 80 жылдары Шайбани хан Моғолстан қолдауымен: Аркөк пен Сыганақты 2-ші рет басып алды.31.Қазақ хандығының негізін калаған- 1465-1466 ж. Жәнібек пен Керей.32.Бұрындық билеген жылдар: 1473\1474 -1511ж.(Атамұра-2007). 1480-1511ж.(Атамұра-2003) ЗЗ.Дешті-Қыпшақ үшін күресте қазақ хандарының басты карсыласы болған кімдер?Әбілқайыр ханның мұрагерлері34.Қазақ хандарымен ұзақ күрес жүргізген Әбілқайырдың немересі: Мұхаммед Шайбани35.Шайбани ханның қазақ даласына жорық жасаған жылдары: 1503,1505,1506 жж.З6.Қасым ханның билік еткен жылдары: 1511-1518 жылдар.37. Бабыр: «Қасымхан қарамағындағы атты әскер саны 300 мыңға жуық»- дейді,М.Х.Дулатида солай жазады. 38.Жалайыри еңбегінде: «Жәнібек ханның ұлдары арасында аса белгілі болғаны-Қасым хан». 39.Қасым ханның қасқа жолы:І-мүлік, ІІ-қылмыс, Ш-әскери, IV-елшілік, V-жұртшылық заңдары.40.Шайбани хан Қазақ хандығына қарсы- 30 жыл күрес жүргізген.41.Қасым хан кезінде оңтүстікте:Сырдария алабы,Түркістан аймағы,Сыр бойы қалалары қосылды.42.XVI ғ. басындағы Қазақ хандығының шекарасы Шығыс оңтүстікте: Жетісудың басым бөлігі,Шу,Талас,Қаратал,Іле өзендері алабы.43.XVI ғ. басында Қазақ хандығының шекарасы Солтүстік және Шығыс Солтүстікте:Ұлытау өңірі мен Балқаштан асып, Қарқаралыға дейін.44.XVIғ. бас. Қазақ хандығының шекарасы Батыс-Солтүстікте : Жайық алабын қамтыды.45.XVI ғасырдың бас кезінде Қазақ хандығын билеген Жәнібек ханның ұлы:Қасым хан46.Қасым хан тұсында Қазақ хандығының саяси-әкімшілік және сауда-экономикалықорталығы болған қала:Сығанақ47.Қасым хан тұсындағы бастапқы астана Сығанақ қаласы болды, одан кейінкөшірілді- Түркістан қаласына48.Қасым ханның билігі жүрген жоқ: Қырғыздарға49.ХVІ ғ. бас кезінде Қазақ хандығының Сыр бойына билік жүргізуіне бөгет жасағанхан:М.Шайбани50.«Түркістан халқы қазақ саудагерлерімен ешқандай сауда келісімдерін жасамайтынболсын» деп жарлық шығарған хан: Мұхаммед Шайбанихан51 .Шайбани хан ұрпақтарының арасындағы хандық билікке езара таластыңбасталуына әсер етті: Шайбанидың қаза болуы52.XVI ғасырдың I жартысындагы Қазак хандығы тәуелсіз, дербес мемлекет есебіндебелгілі болды: Орта Азия мен Шығыс Еуропаға53.XV ғ. аяғында Моғолстанға өткен қалалар:Ташкент пен Сайрам.54.Қасымхан өмірінің соңында Сарайшықтаотырып биледі. 55.Жәнібек пен Қасым хандар кесенелері салынған қала: Сарайшық56.Қасым хан кезінде Қазақ мемлекеті халқының саны 1 млн-ға жетті.57.Қасым ханның ел басқаруымен даладағы билік кімдерге көшті?Жәнібек ұрпақтарына58.Шайбанихан Сығанаққа қайтар жолда жолшыбай- 10 мың қазақ түтінінмал-мүлкімен колға түсірді. 59. 1510ж.Қасым ханның Мойынсыз-Хасан бастаған шағын тобы : Шайбани ұрпақтарыныңәскерін күйрете жеңді. 60.16ғ. 20 жж. Қасым хан қайтыс болған соң казақтарға карсы өзбек және моғол билеушілерінің одағықұрылды.61.Қасым хан қайтыс болғаннан кейін Түркістан аймағы кімнің иелігінде болды? Убайдаллах Сұлтанның62.Тахир хан қай жылдары билік құрды? 1523-1532 жж. 63.Хақназар хан билеген жылдар: 1538-1580 ж. 64.ХVІ ғ. II жартысында Қазак хандығының күш-қуатын арттырған, жерін кеңейтуге себеп болған окиға: Мәскеуге косылуды жактаған Ноғай ұлыстарын талқандап, өзіне қосып алуы65.Моғолстан ханы Жетісу мен Ыстық көлдің маңындағы жерлерді басып алу үшін бб.Қазақ хандығына қарсы үлкен соғыс бастаған кезең: XVI ғасырдың 50-60 жж.67.XVI ғасырдың II жартысында Жетісу казақтарының жағдайын ауырлаткан оқиға: Ойраттардың тонаушылық жорықтары68.Хақназар ханның сыртқы саясаттағы бағытын өзгертуге әсер етті: Сібір ханы мен Моғолстан билеушілерінің шапқыншылық жорықтары.69.1569-1573 ж.ж. Қазақ хандығына жіберілген орыс елшісі- Т.Чебуков пен С.Мальцев.70.Хақназар ханның сыртқы саясаттағы бағытын өзгертуге әсер етті: Сібір ханы мен Моғолстан билеушілерінің шапқыншылық жорықгары71.Сібір ханы Көшімге қарсы тұруы үшін Хақназар хан кіммен одақтасты? Өзбек ханы Абдаллахпен72.Бұқар ханы ІІ-ші Абдаллах пен Хакназар арасында: достастық жөнінде «ант беріскен шарт»жасалған. 73.Абдаллах ханның Хақназарға сыйға берген жері: Түркістан аймағындағы бірнеше қала 74.Баба сұлтанның астыртын жіберген адамдарды Хақназар ханды, оның туыстарын өлтірген жыл: 1580 ж.75.Хақназар хан өлгеннен кейін хан тағына отырған Жәнібек ханның немере інісі сексенге келген: Шығай хан (1580-1582ж.)76.Баба сұлтанға қарсы жорықта Шығай хан қайтыс болған жыл: 1582 ж.77.Тәуекел хан билік еткен жылдары- 1582-1598 ж.78.1583 жылы «Ант беріскен шартты » бұзып, Тәуекел хан Өзбек ханнан қайтарып алған қалалар: Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам79.Баба сұлтанды жойғаны үшін Абдаллах хан Тәуекел сұлтанғақай облысты сыйға тартты? Самарқан аумағындағы Африкент округын80.Тәуекел хан Мауреннахрға баса көктеп кірген жыл: 1598 ж.81.Тәуекелдің басты мақсаты:Өзбек хандығына кеткен қалаларды қайтару.82.Тәуекел ханның беделін және күш-куатын арттырған жеңіс: Ташкент қаласының түбіндегі Абдаллах ханды талкандауы83.1582 ж.Баба сұлтанды жеңіп, Хаһназар хан мен Жалым сұлтанның кегін қайтарған: Тәуекел сұлтан.84.В. Степанов бастаған орыс елшілерінің Қазақ хандығына келген жыл: 1595 ж.85.1597-1598 ж. Тәуекел хан Абдаллах ханның әскерін талқандаған жері-Ташкент қаласының түбінде86.Тәуекел хан 1598 ж. 70-80 мың әскермен Бұқарды қоршауға алды, ал інісі: Есім сұлтанды 20 мың әскермен Самарқандта калдырды. 87.Тәуекел хан елшісі 1594 жылы Ресейге барған: Құлмұхаммед.88.1594 ж Тәуекел ханның өкілі Құл-Мұхаммед бастаған алғашқы казақ елшілігі Москваға келді. Құл-Мұхаммед кандай маңызды сүракты шешу керек болды? Москвада "аманат" ретінде қалдырылған інісі Ораз-Мұхаммедті босату және орыс үкіметімен достық қатынас құру89.Қазактың кай ханы өзін қазақ және калмак ханымын деп санаған? Тәуекел90.Ресейден 1595 ж. казак хандығына келген елші: В.Степанов91.1598 жылғы шайкаста екі жақтың билеушісі де каза болып, екі хандық хансыз калды, бұл хандыктар: Қазак хандығы мен Өзбек хандығы 92.1598 ж Тәуекел хан кайтыс болды. Оған қай қаладағы ұрыста алған ауыр жарақаты себеп болды? Бұқарадағы 93.1598 жылы Тәуекел хан қайтыс болған қала: Ташкент94.Есім ханның билік құрған жылдары: 1598-1628ж.95.Есім ханның қалмақтарды талқандаған уақыты- 1627ж.96.Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы арасындағы ұзак жылдар жүргізілген соғыстың нәтижесі: Қазақ хандығының жеңіске жетіп, Ташкентті қосып алуы.97.Есім ханның басты мақсаты: Хандықты бір орталыққа бағындырған мемлекет етіп кұру98.1603 жылы бірінші қазақ-бұхар шайқасы болған жер: Айғыржар99.Қазак-бүхар соғысында Есім хан қолданған ұтымды соғыс тәсілі: Қорғанысты шайқас. 100.Қ.Халидтың жазбасында:«Ұрыс ханның қызыл туы осы Есім ханның колында қалған». 101.Жоңғар хандығының жоғарғы билеушісінің лауазымы: Қонтайшы. 102.XVII ғасырдың басында Қазақ хандығында бір мезгілде билік құрған екі хан: Есім, Тұрсын 103.1611 ж.Ташкент түбінде Имамқүлды жеңген- Есімхан.104.Қазақ- бұқар шайқасы:1603-1624 ж. болды. 105.Далалық заңдарға байланысты айтылған заң:«Есім ханның ескі жолы» 106.«Есім ханның ескі жолы» бағытталды-елдің қорғаныс қабілетін нығайтуға. 107.1627 ж. ең соңғы 7-ші қазақ-бұқар шайқасында әскерді: Есім хан өзі бастады. 108. Қазақ-бұхар соғысының 7-ші ең соңғы шайқасында - 1627 ж. Есімхан жеңеді.109. 1620-1621 жылдары 4,5,6-шы қазақ-бұхар соғысында қазақ әскерін - Тұрсынхан бастап шықты. 110. Тұрсын хан өзін хан,Ташкент қаласының билеушісі деп жариялаған жыл: 1613 ж. 111.Тұрсын ханның бүлігі: «Қатаған қырғыны». 112. Тұрсын ханның сенімді тірегі: Саны көп қатаған руы. 113. «Қатаған кырғыны» болған жыл: 1627 ж. Түрсын хан тәуелсіздіктің белгісі ретінде шығарды: ақша 115. 1610ж.өзін Ташкент билеушісі деп жариялап, ез атынан ақша шығарғанхан – Тұрсын 116. 1628-1652 жылдары хан тағына отырған Есім ханның баласы: Жәңгір 117. 1643 жылы Орбүлақ шайқасында жоңғарлар: 10 мың әскерінен айрылды. 118. Ғажайып ерліктері үшін Жәңгір ханға халықтың берген атауы: Салқам Жәңгір 119.Жәңгір хан 600 жауынгерімен жоңғардың 50 мың жауынгеріне қарсы тұрған шайқас: Орбулақ120. Орбұлақ шайқасы болған жыл: 1643ж. 121.Орбұлақ шайқасында жоңғар әскерлерінің ту сыртынан шабуыл жасаған батыр: Жалаңтөс 122.Орбұлақ шайқасында Самарқаннан алшын Жалантөс көмекке- 20 мың әскермен келді. 123.1643 ж. Орбұлақ шайқасындағы батырлар: найман Көксерек, алшын Жиембет, қаңлы Сарпың, шапырашты Қарасай, арғын Ағынтай.124. XVII ғасырдың II жартысындағы Қазақ хандығының астанасы- Туркістан.125.Есімхан мен Жәңгір ханның кесенелері орналасқан қала- Түркістан.126. XVII ғасырда казак хандығының ішкі-сыртқы саясаттағы беделінің әлсіреуіне себеп болған: Кіші хандардың дара билікке ұмтылуы127. ХVІІ ғасырдың 70 жылдары жоңғар әскерлерінің Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанға басып кіріп, косып алған калалардың саны: тоғыз128. Батыр контайшынын қазақтарға жорық жасаған жылдары: 1635,1643,1652 ж.129.Жоңғар хандығының негізін 1635 жылы қалаған - Батыр қонтайшы.130.Жоңғарлардың діні -будданың ламаизм тармағы.131.Жоңғариядағы жоғарғы билеушінің титулы? Қоңтайшы132. 17 ғ Еділ бойына көшіп келген қай тайпаларды қалмақтар деп атады? Ойраттар.133. Орта азиялық деректерде ойраттар қалай аталады? Қалмақтар.134. Мемлекетті басқаруда жоңғар коңтайшысы кімдерге сүйенді? Нояндар мен жайсандарға135. 1643 ж. Арал өңірінің қазақтары өздерінің ханы етіп сайлады- Әбілғазыны. Қазақ хандығының құрылымы мен шаруашылығы.Мәдениеті. 1.Қазақ хандығының құрылымы сатыдан тұрады: жеті 2.Қазақ хандығында ауылды: ауылбасы басқарды. 3. ХVІ-ХVII ғ. Қазақ хандығында ата- аймақты басқарды: Ақсақал 4.Қазақ хандығында руды: рубасы басқарды. 5.Қазақ хандығында арысты: би басқарды. 6.Қазақ хандығында ұлысты: сұлтан басқарды. 7. Қазақ хандығында жүзді: хан басқарды. 8. Қазақ хандығында он немесеонбес аймақтан құралған: ру. 9.Қазак хандығындағы ұлыстың билеушісі: сұлтан.10.Қазақ хандығында арыс: бірнеше рудан тұрды. 11.Қазақ хандығында ұлыс: бірнеше арыстан тұрды. 12.Қазақ хандығында жүз: бірнеше ұлыстан тұрды. 1З.Қазақ хандығында хандық: үш жүзден тұрды. 14.Қазақ хандығында ата-аймақ: жеті атадан қосылатын бірнеше ауылдан түрды. 15.Қазақ хандығында ауыл:туыстас,қандас жақын адамдардан немесе бірнеше отбасынан тұрды.16.Ханды қорғап жүретін, өзі елінен іріктеп алған жасағы- Төлеңгіттер17.Қазақ жүздері ХV-ХVІ ғ: Тайпалар одағы негізінде қалыптасты.18.Жүз деген атау қандай мағына береді? Тарихи-шаруашылық аймақ19.Ұлы жүздің мекендеген жері: Жетісу, Оңтүстік Қазақстан.20.Орта жүздің мекендеген жері: Орталық, Солтүстік, Шығыс Қазақстан, Сырдарияның орта бойы21.Кіші жүздің мекендеген жері: Батыс Қазақстан, Сырдарияның төменгі ағысы 22.0рта жүзге жататын рулар: арғын, найман, уақ, керей, қыпшак, қоңырат.23.Хан сайлаудын басты шарты: Шыңғыстың ұрпағы болуы24.Сайланған ханның мал-мүлкін бөліп алу дәстүрі: «Ханталапай»25.Бейбітшілік жағдайда ханның рұқсатынсыз жол берілмейді: Кешіп-конуға. 26.«Қазақ» сөзі этникалық мағынаға ие бола бастаған ғасыр:XIV ғ. 27. Соқпалы аспаптар- даңғыра, дауылпаз, шыңдауыл, дабыл, аса таяқ.28.1шекті музыкалық аспаптар- жетіген, шертер, домбыра мен қобыз. 29.Хан сайлағанда жұрт жапа-тармағай жабылып, ханды көтерген киізді «Тәбәрік» (Ханталапай) етіп бөліп алды. 30.Мал аурулары: ешкіде-кебенек, қойда-топалан, сиырда-қарасан, жылқыда-жамандат, маңқа, түйеде-ақшелек.31.ХVІ-ХVII ғ.- Доспамбет, Марғасқа, Ақтамберді, Шалкиіз, Бұкар т.б. жыраулар өмір сүрген. 32.1490 жылы Азов қаласында дүниеге келген жырау: ДоспамбетЗЗ.Тарихи танымдық жағы басым жырлар: «Ей, Ақтамберді, Қабанбай», «Бекболат биге», «Бөгембай өліміне».34.Қазақстанда ислам дінінің тез қанат жая бастауына және бір себеп-Ислам дінінің суфизм тармағының таралуы, себебі суфизм шаманизмге жақын.35.Қазақта тұрғын үйдін 2 түрі: киіз үй, кыста жылы үйде тұрған. Жазғы үйдің 2 түрі болды. Зб.Лирикалык эпостық жырлар- «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Айман-Шолпан», «Қыз Жібек», «Күлшеқыз», «Мақпалқыз». 37.Түрік ғалымы Сейфи- қазақтарда 200 мыңнан астам адам ислам дінін ұстағандарын жазған. 38.1558-60ж. Қазақстанда болған ағылшын кепесі Дженкинсон қазақтарды: «Ислам дініне сенетін халықтар»,- деп жазады. 39.Қазақтың ханын сайлауға барлық рудан қатысты: Атақты, сыйлы шонжарлары.40.Қазақ хандығы таптық негізгі екі топ. Олар: Феодалдар мен қарапайым халық.41 .Көктеу дегеніміз: көктемдегі жайылым. 42.Қыста көшіп-қонған қазақ ауылдары үшін ең қауіптісі: жүт.43.Таза малмен айналысатын шаруашылық: Көшпелі.44.ХVІ-ХVІІ ғ. түйе мен қой-ешкілер үшін қыстық жайылымға таңдалған жер: Қызылқұм шөлі.45.Қозы көш дегеніміз: Жас телдерді аман сақтау үшін күніне 8-10 шакырым көшіп отыру. 46.Қозылардың жүнін қырқатын мезгіл: «Қозы күзем».47.Көшпелі қазақтар суық басталысымен кешті: Күзеуге.48.Малы жоқ, көшіп қонуға көлігі жоқ, егіншілікпен айналысатын кедей: жатақ.49.Қуаңшылдық жылдары қасиетті бұлақ басына ақ құйып көктен жаңбыр сұрау ырымының атауы: тасаттық.50.Ислам Қазақстанда VIII ғ. тарай бастағанымен, халықтың жүрек түкпіріне XIX ғ. аяғына дейін толық жете қоймағаны жөнінде өз пікірін жазған қазақтың тұңғыш ғалымы: Уәлиханов51. XIV ғ. аяғы мен XV ғ. І-ші жартысында қазақ деген этносаяси қауымдастықтың болғанын жазған: Рузбихан.52.Өзбек ұлысында XV ғ. ер жүректері қазақтар екенін жазған тарихшы: Рузбихан.53.Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған: Ақ Орда тайпалары.54.ХІІІ ғасырға дейін «қазақ» атауының колданып келген мағынасы: Еркін адамдар55.Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар өз таңбаларын салған жартас: Танбалы Нұра56.«Алаш» сөзін жиі кездестіретін қазақ халқының аңызы: «Алаша хан»57.«Қазақ халқының жузге бөлінуі, қазақ мемлекеті қүрылғаннан кейінгі кезде өз жерін қорғау қажеттілігінен туған»-деп жазған қазақтын тұңғыш ағартушы ғалымы: Ш.Уәлиханов 58.«Қазақ» сөзі этникалық мағынаға ие бола бастаған ғасыр: XIV ғасыр59.Қазақ халқының құрылымына байланысты «қазақ» атауы біржола этникалық сипатқа ие болған уакыт: XV ғасырдын II жартысы60.Қазақтың халық болып кұрылуына әсер еткен біріккен этникалык топ: қыпшақтар тайпалар одағы және үйсін тайпалар одағы61.Жәнібек, Керей хандарымен бірігіп көшкен ру-тайпалардың алғашқы атауы: езбек-қазақтар.62.Ежелгі Сібір тайпалары тілдерінде «қазақ» сөзінің мағынасы: мықты, берік, алып. 63.«Үш жүз» аңызы бойынша қазақ халқы ру-тайпаларының өз таңбаларын салған жері: Таңбалы Нұра. 64.«Қазақ жүздерінің кұрылу себебі, олар (қазақтар) көшіп-қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын корғау үшін одақтар құрған» деп жазған : Ш.Уәлиханов. 65.Қазақ жеріндегі ру-тайпалардын XV ғасырдың басындағы басқа хандықтарға ауа көшуінің басты мақсаттары: Ру-тайпалармен бірігу, тыныштықта өмір сүру үшін. 66.XV ғасырда кыпшақ қаңлы, арғын, қоңырат, дулат т.б. қазақ рулары мен тайпаларының өкілдері өмір сүрген жер: Түркістан аймағы.67.0рталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан қыпшақ тайпалар одағы мен Оңтүстік- шығыс Қазақстан үйсіндер одағының бірігу нәтижесінде кұрылған халық: Қазақ 68. «Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта колданылған тәрізді» -деп жазған тарихшы: Б.Е.Көмеков.69.ХІІІғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің «араб-қыпшақ» сөздігінде «қазақ» сөзіне берілген түсіндірме: Еркін, кезбе.70.ІХ-Х ғасырлар аралығында алғаш рет айтылған қазақ халқының ұраны: Алаш71.Алғашқы кезде «қазақ» атауының орнына қолданылған сөз: Алаш72.ІХ-Х ғ. «қазақ» атауы әлеуметтік мағынада қолданылған жер:Шығыс Дешті Қыпшақта73."Алаш" сөзі шамамен алғаш рет айтылды:ІХ-Хғ. 74. Қазақ жүздерінің құрылу себебін жазған ғалым: Ш.Уәлиханов. 75.ХІV-ХV ғасырларда Қазақстанда мекендеген ру-тайпалардың ауызша таралған әдебиет туындыларының ғылыми атауы: Фольклор.76.Қуаңшылдық жылдары жасалған ырым: тасаттық77.Қазақстанның байырғы тұрғындардың түсінігіндегі аспан әлемінің мағынасы: Көк тәңірі. 78.Тіл-көз тиюге байланысты Сақталып қалған нанымның атауы: Бойтұмар.79.ХVІ ғ. ортасында Шыңғыснаманы жазған: Өтеміс қажы. 80.ХVІ-ХVП ғ. Қазақ-моғол қарым-қатынастарының тарихы баяндалған «Тарих» атты еңбектің авторы: Шах-Махмұд Шорас.81.Шах-Махмұд Шорастың «Тарих» атты еңбегінде - Бұйдаш, Хақназар, Тәуекел, Есім, Жәңгір кезеңі мен қазақ-моғол қатынастары баяндалады. 82.1665 ж. «Түрік шежіресін» жазған-Әбілғазы.83.XVI ғ. 40 жылдары Усман Кухистанидың жазған кітабы: «Тарих-и-Абулхайыр-хани». 84.Қазақтың батырлар жырлыры: «Ер Тарғын», «Ер Сайын», «Қамбар», «Алпамыс»,«Ер Косай», «Төрехан», «Телағыс», «Құбағұл». 85.Халық арасында кең тараған ертегілер: «Ертөстік», «Құламерген», «Алтын сақа», «Аламан мен Жоламан», «Асан қайғы», «Қарамерген». 86.Еділ мен Жайықты мақтап, елге жайлылығын суреттеген Қазтуғанның жыры: «Алаң да алаң, алаң жұрт».87.0йраттарды жеңуге үлес косқан, «Әмірің катты, Есім хан» атты жырдың авторы: Жиембет.88.Жеті мың жолдан тұратын Марғасқа жыраудың жыры: «Еңсегей бойлы ер Есім»89.Қ.Жалайыридің 1600-1602 ж. жазған еңбегі: «Жылнамалар жинағы» («Жамиат-тауарих»). 90.Қ.Жалайыри «Жылнамалар жинағы» атты еңбегін сыйға тартты- Е.Годуновқа. 91.Қазақтар 6 ай қозғалмай отырған тұрақ түрі: қыстау. 92.Қазақтар көктеу, жайлау, күзеуде- 2 айдан тұрақтаған. 93.Арасы ұзақ жайылым түрі- көктеу мен жайлау. 94.Келіндердің үйдің үлкен-кішілерінің аттарын атамай , оларға басқаша ат кою. ғұрпы- «ат тергеу».95.Қазақтар үшін астрономиялық сағат және оған карап кезек ауыстырылған жұлдыз- «Жеті қарақшы». 96.Түндегі жүріс бағытын бағдарлайтын жұлдыз: «Темірқазық».97.Қазақтар Меркурийді- «Таң жүлдызы»,кейде «Кіші Шолпан»деп атаған. 98.14-16 ғғ. Шығыс Дешті-Қыпшақ Жетісу, Оңтүстік Қазақстан қалай аталды? Түркістан. 99.15-17 ғғ. Шығыс Дешті-Қыпшақтың "сауда айлағы" Сығанақ 100.15-17 ғғ. Қазак хандығы билеушілерінің стратегиялық пункті: Созақ 101.18 ғ. Қазақ хандығында қорғаныс жүйелерімен белгілі болды? Сауран. 102. Қазақ хандығының алғашқы қүрылған кезеңінде Сығанақ қаласы қандай роль аткарды? Астана. 103. Малдың қар астынан тамақ табу тәсілі: тебіндеу. 104.Кұспен аңға шығу:саят. 105."Жеті Жарғы" бойынша еркек адамның өліміне қанша мал айып төленді?1000 бас мал. 106.Күйеуі кайтыс болғанда оның әйелін не үлкен, не кіші бауырына немесе жақын туысына қосу дәстүрі қалай аталады? Әмеңгерлік. 107. Тәукенің заңы бойынша егер жауапқа тартылушы айыпты өтей алмаса, оған не қолданды? Айыпты қауым болып төледі. 108.Салықтың «ұшыр» деген түрін үстем таптың қай өкілдері жинады?Молдалар 109.15-17ғғ сұлтандар өз ұлыстарында қандай биліктерді иемденді? сот билігі, әкімшілік. 110.Хан мен сұлтандардың пайдасына шариғатқа негізделіп салынған салығы: Зекет. 111.Мардикар деген не? Қоғамдық жумыс 112. Қазақ қоғамында кедейленіп, ірі байларға тәуелді болғандарды қалай атады? Қоңсы. 113."Құн" деген не? Адам өлтіргені үшін мүліктік өтем төлеу. 114.15-17 ғғ Қазақ хандығында кек алу заңы бірінші орында тұрды. Кек алу "Қанға-қан" ұранымен сот шешімі арқылы жүзеге асты. Сот шешімін кім орындады? Бүкіл ру. 115. Мал мен заттарды ұрлау Тәуке ханның заңдарында ауыр қылмыс болып табылды. Қылмыскерді қалай жазалады?Дүре соқты.116.Қыздардың уйлену тойындагы бас киімін атаңыз: Сәукеле. 117. Тұрмысқа шыққан соң 1 жылдан кейін әйелдер кандай бас киім киді? Желек.118. Нысанаға күміс қойып садақпен ататын ұлттық ойын түрі: Жамбы ату. 119. Күйеу бала болашақ енесіне қандай сыйлық берген? Сүт ақы. 120. Қазақ қоғамында феодалдар тобының анағұрлым көп бөлігі қай әлеуметтік топтан құралды? Байлар. 121. Сығанақ маңында. Шайбани әулетіненшықкан хандарды жерлеген, кесенелер кешені болды 122. Осы жерлердегі кесенелердің бірінде Әбілхайыр хан жерленген. Ол қай кесене? Көк кесене 123. Бай адамдардың малын кедейлерге бағу үшін беру: сауын. 124. Жұт немесе басқа табиғи апаттарға байланысты малы қырылса, өз туысқандарынан көмек сұрау құқығы қалай аталады? Жылу. 125. Асар дегеніміз не? Жақын адамдардын бір-біріне өте қауырт, кажетті жүмыс кезінде кемекке келуі. 126.Сойырғал дегеніміз не? Жерді шартты түрде сыйға тарту 127. Қасиетті бұлақ басына ак кұйып кектен жаңбыр сұрау ырымының атауы: тасаттық. 128. ХІІІ-ХVШ ғғ. Ошақтың түрі: тандыр.
|