![]() |
Казакстандагы ауыл шаруашылыгын ужымдастыру.Date: 2015-10-07; view: 2213. 1927 жылдынжелтоксаны ауыл шаруашылыгын ужымдастыруга багыт алуды жарияланды. 1928 жыл « жаппай колхоз козгалысы» жылы болып жарияланып, ужымдастыруга багыт алынды. Казак АКСР-инде ужымдастыру науканын аяктау негизинен 1932 жылдын коктемине белгиленди. Казакстандагы ужымдастыру торт кезенде жузеге асырылуга тиис еди: 1. 1929 жылгы мамыр мен 1930 жылгы наурыз –жылдамдатылган ужымдастыру науканы. 2. 1930 жылдын наурызы мен 1932 жылдын тамызы – ужымдык шаруашылыктардын ар турли типтерин тажирибеден откизу. 3. 1932 жылдын кыркуйеги мен 1934 жылдын карашасы – ТОЗ –дарды ужымдастырудын жана толкыны ретинде пайдалану. 4. 1934 жылдын желтоксаны мен 1938 жылдын желтоксаны – ТОЗ шаруашылыктарын ауыл шаруашылык артельдери етип кайта куру. Казакстандагы мал басын кайта калпына келтиру тек 1959 жылы гана иске асты. 1930 жылы 5 кантарда « Ужымдастырудын каркыны мен колхоздык курылыска комек корсету шаралары туралы» каулы кабылданды. Егер Казакстанда 1928 жылы ужымдастыруга барлык шаруашылыктардын 2 % камтылса, 1930 жылдын 1 сауиринде 50,5 %, 1931 жылдын кузине карай 65 %, 1934 жылы 89,9 % тартылды. Голощекиннин «Киши Казан » багыты : Казакстандагы тоталитарлык жуйенин кушейюи Ф. Голощекин есимимен байланысты болды. 1926 жылдын озинде С. Садуакасов жане С. Кожановка « ултшыл » деген кина тагылды. 1928 жылдын аягында Голощекиннин саяси карсыластары алгаш рет туткындалды, олардын катарында А. Байтурсынов, М. Дулатов, Ж. Аймауытов, М. Жумабаевтар болды. 1926-1927 жылдары жыртылатын жерлер жане жайылымдар кайта болинди. 1360 ка жуык десятина шабындык жане 1250 десятина жыртылатын жерлер аукатты шаруашылыктардан тартылып алынып, кедейлер мен орта шаруаларга берилди. Астык пен етти жасырды деген айыппен 33 мыннан астам адам кугынга ушырады. 1927 жылдын 15-23 караша аралыгында откен 6 Букилказактык партия конференциясында казак байларын кушпен таркилеу туралы шешим кабылданды. Казак байларын таркилеу туралы декрет 1928 жылдын 27 тамызында кабылданды. Казак байларын таркилеу 1928 жылдын 20 кыркуегинен басталып, 1 карашада аякталады деп ескертилди. 1930 жылы кантарда «Правда» газетинин бас макаласында « кулакка омир ушин емес, олим ушин согыс жариялау, ен сонында оны жер бетинен жою!» ураны тасталды. Кошпели жане жартылай кошпели шаруашылыктардын 1930 жылы – 87136-сы, 1931 жылы – 77508-и, 1932 жылы – 77674-и, 1933 жылы – 242208 – и отырыкшыландырылды. 1938 жылы кошпели жане жартылай кошпели казактардын отырыкшылыкка кошу процеси негизинен аякталды. 1931 жылы тамызда Казкрайком жергиликти партия жане кенес уйымдарына кошпели, жартылай кошпели казак шаруаларын жеделдетип ужымдастыру мен оларды отырыкшы омир салтына коширу жонинде нускау берилди.
|