![]() |
Тауелсиз Казакстаннын саяси дамуы.Date: 2015-10-07; view: 2222. 1991 жылы 16 желтоксан « Казакстан республикасынын мемлекеттик тауелсиздиги туралы зан» кабылданды. 1922 жылгы 2 наурыз БУУ уйымына кабылданды. 1993 жылы 28 кантар Казакстаннын биринши конституциясы кабылданды. 1992 жылы кантарда Казакстан озинин тунгыш алтынын шыгарып мемлкеттин алтын корын жинауды бастады. 1992 жылы 4 маусыда жогаргы кенестин сессиясы республиканын жана мемлекеттик туы мен елтанбасын бекитти. Казакстан Республикасынын елтанбасынын авторлары Ш. Уалиханов, Ж. Малибеков. 1992 жылы маусыда Казакстан Республикасы ануранынын музыкалык редакциясы туралы зан, кейиннен ануран матини кабылданды. Ал 2006 жылы кабылданган казирги ануран созинин авторлары Ж. Нажимеденов пен Н. Назарбаев, анин жазган Ш. Калдаяков. Казакстан республикасынын алгашкы конституциясы 4 болимнен 21 тараудан турды. Негизги занда Казакстан республикасынын жери буртутас ол болинбейди жане оган кол сугуга болмайды деп корсетилген . 1993 жылдын сонына карай Казакстанда ресми тиркелип, арекет еткен уш саяси партия – социалистик партия, казакстаннын республикалык партиясы, жане « Казакстаннын халык конгреси » мен когамдык козгалыстар – ядролык жарылыска карсы «Невада - Семей», «Казакстаннын халык бирлиги», «Азат» , азаматтык козгалысы, 11 республикалык улттык – мадени топтар болды. 1993 жылы кузде «Казакстан халык конгреси» сиякты бул партия да оз газетин шыгара бастады Казакстан социалиятик партия. Оз тонирегине негизинен республикадагы словян халыктары окилдерин топтастырган «Лад» республикалык козгалысы оз катарын ныгайту жонинде белсенди жумыс жургизди осылауша 1993 жылдын сонында когамдык-саяси козгалыстар республикада накты саяси кушке айналды. Курылтайда казакстан республикасынын президенти назарбаев Корнекти акын жане когам кайраткери О. Сулейменов, туркиядан келген динтанушы галым Халифа Алтай , Ресейден келген конак Аман Толеив т.б. соз сойледи . Когам куштерин барынша жумылдыру мен халыктар достыган ныгайтуда 1992 жылгы желтоксанны ортасында откен Казакстан хылыктарынын форумы улкен рол аткарды. 1993 жылдын соны Казакстанда кенестердин жаппай озин-ози таратуымен де есте калды. 1993 жылдын 8 желтоксанда Алматы каласында республика жогары кенесинин 11 сессиясынын 2 кезени оз жумысын бастады. КР-нын 1994 жылдын 6 шилдесиндеги «КР-нын астанасын ауыстыру туралы » каулысы тауелсиз мемлекетимиз астанасынын тагдырын шешти. 1995 жылы 15 кыркуйекте КР-ы президентинин « казакстан республикасынын астанасы» туралы зан куши бар жарлыгы, 1997 жылдын 20 казанында «акмола КР-нын астанасы етип жариялау туралы» жарлыгы шыкты. 1997 жылдын 10 желтоксанында президент Назарбаевтин торагалык етуимен парламент пен окиметинин бириккен мажилиси отти. Осы куннен бастап Акмола КР-нын астанасы болып танылды. 1998 жылыдн 6 мамырында КР-ы президентинин жарлыгымен Акмола каласынын аты Астана болып озгертилди. КР-ы астанасынын ресми туса кесери 1998 жылдын 10 маусымында отти. Казакстан Республикасы конституциясы бойынша жергиликти аткарушы билик органы сенат. КР-ы парламентинин палаталары Сенат пен Мажилис. Калыптаскан жагдайда республика президенти жогаргы кенес президиумымен келисе отырып,республика аумагында 1992 жылы 6 кантарда бастап баганы бостау туралы жарлык кабылдады Тек баганы бостаудын алгышкы кезенинде 1992 жылгы кантар 186,4 есе ,ал сауирдеги 1991 жыл реформадан кеийн 554,6 есе ости 1992 жылга карай 35 туракты когам ,75 салааралык жане сырткы экономикалык кауымдастыктар,30 концерн мен консорциум,30 дан аса коммерциялык банк курылды Казакстанда нарыктык курылымнын дамуын жеделдету макстаныда мемлекет меншигинен алу жане жекешелендиру багдарламасы жасалды. Казакстандагы жекешелендиру 4 кезенде отти 1 кезен 1991-1992 2 кезен 1993-1995 3кезен 1996-1998 4 кезен 1999 жылдан басталып бугинги кунге дейин жалгасып отыр «кемелденген социализм »дауиринен ерекшелиги Кзакстандагы меншик азаматтар меншиги,ужымдык жане мемлекеттик меншик туринде болды 1993 жылы он бойында Назарбаев парламент пен окиметтин бар кушин ТМД елдери экономикасын интеграциялауга багыттады,ол озара пайдалы ынтымактастыктын артыкшылыгын барынша тиимди пайдалануга мумкиндик беретин еди Карашанын басында республика премьер министири С.Терешенко бастаган Казакстан делегациясы Казакстаннын бирынгай сом аймагына енуии туралы шартка кол кою максатымен Маскеуге барды 1993 ж 15 карашада улттык ваюта тенге айналымга енгизилди 1995 жылгы 1 казанда жалакы бойынша карыз 25100,8 млн тенгеге ,ишки жалпы оним колеминин 23,97 пайызына жетти 1995 жылдын ишинде жумыс пен кату кызметтери 153 мын жумыссызды ресми турде тиркеди,бул 1994 жылмен салыстырганда 1,9 есе коп еди . Жумыссыздыктын жалпы колеми 643 мын адамды курады. Ондиристин толык токтауынан 192 мын адам ериксиз енбек демалысында журди,ондиристин жартылай жумыс истеу салдарынан 451 мын адам толык емес жумыс кунинде енбек етти 1995 жылдын 1 ши жарты жылдыгында 1671 совхоз шаруашылык жургизиудин мемлекеттик емес нысанына айналдырылды,бул 1992 жылдын 1 кантарындагы барлык шаруашылыктын 78,8 пайызын курады 1993 жылы агрокурылымдардын жалпы есебиндеги пайдасыз мемлекттик ауыл шаруашылык касипорындары 54,7 пайызды курады
|