![]() |
Податкова система та податкова політика держави. 1 pageDate: 2015-10-07; view: 819. Тема 2 Париж ЖЫЛДАР 519-518 жж – Дарийдің сақтарға жорығы 542 ж – «Түрік» этнонимінің алғаш кездесуі. 568 ж-Тараз қаласының алғаш аталуы. 603 ж – Түрік қағанатының Батыс Қ Шығыс Қ бөлінуі 625.ХХ ғасырдың басында Жетісу өңірінде кулактардың үлес пайызы[25 %] 714 жылы Шашты басып алған араб қолбасшысы:[Күтейба ибн Муслим] 715-738 ж қай қаған тұсын да Түркеш қағанаты күшейді? Сұлу 751ж,Атлах қаласының жанында арасында үлкен шайқас болды: [Арабтар мен Қытай арасында] 751жыл арабтар мен қытайлар арасындағы шайқас өткен жер:[Атлах қаласы] 756 ж Түркеш қағандағын құлатып, билікті өз қолына алған тайпа:[Қарлұқ] 756-940 жылдар аралығында өмір сүрген қағандық: [Қарлұқ] 800 майдангер солдаттар мен «тыл жұмысына» алынған қазақтар «Солдаттардың орыс-мұсылман ұйымын» ұйымдастырды:[Сергиопольде] 840 ж – Ұйғыр қағанатының Енисей қырғыздарымен талқандануы 870-950 жж - Әбу Насыр әл- Фараби 92 ру-тайпалық бірлестітен құралған хандық :[Әбілқайыр] 942 ж– XII ғ. ортасына дейін – Қарахандықтар мемлекеті 960ж – Жаппай исламдандыру 965ж. Оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды:[Киев Русімен] 985ж – Соңғы жабғу Шахмалік Хорезімді бағындырды 101 мың қазақстандықтар ГУЛАГ азабынан өтті, олардың ішінде атылғандары:[27 мыңнан астамы] 1125-1212 жылдар аралығында Жетiсуда билiк жүргiзген[Қарақытайлар] 1128ж – Қарақытай билеушісі Елүй Дашы Жетісуда өз мемлекетін құрды 1137 ж. Ходжент жанында Қарахан әскерлеріне ойсырата соққы берген мемлекет[Қарақытай] 1141ж – Қарахан мемлекетінің екі хандығының да билігі қарақытайлар қолына көшті 1207-1208 ж. Енисей қырғыздарын басып алған Шыңғысхан баласы [Жошы] 1208жылы Қарақытайларды Шығыста жеңген [Наймандар] 1211-1215ж.Шыңғысхан Қытайға жорығында қолға түсірді:[Сауданы.] 1217-1218жж. Хорезм шахы Мұхамед Текеш қай қалада теңге соқтырды [Отырар] 1218 ж – Шыңғысхан әскерінің Жетісуға басып кіруі 1218 ж, жазы – Отырар апаты 1219 жылы Шағатай мен Үгедей қоршауға алған қала:[Отырар] 1221 ж – монғолдар Орта Азияны жаулауды аяқтады 1224 ж – Қазақстан территориясы Шыңғысхан империясының құрамына толығымен кірді 1227 ж – Шыңғысхан қайтыс болды 1227-1255 жылдары Алтын Орданы билеген:[Батый хан] 1242 ж – Бату ханның басшылығымен Алтын Орда мемлекеті құрылды 13 қола жебе табылған қорған[Шілікті] 1336-1405 жылдары өмір сүрген билеуші:[Әмір Темір] 1348 ж – Моғолстан мемлекеті құрылды 1359-1379ж Алтын Орда тарихында қандай кезең? C)"Ұлы дүрбелең" 1370 – 1405 жж Әмір Темірдің Орта Азияда билік құруы 1371-1390 ж. дейін Моғолстанға Ақсақ Темірдің жорығы[ 10 рет] 1379ж Тоқтамыстың Ақ Орда ханы Темір-Мәлікті жеңіп билікті қолына алған қаласы:Сығанақ 1380 ж – Тоқтамыс хан Алтын Орданың ханы болды 1395 ж - Әмір Темір мен Тоқтамыс арасындағы шешуші шайқас. Темір әскерлері Алтын Орда астанасын талқандады 1419 ж – Едігенің өлтірілуі 1428-1468 жж - Әбілхайыр хандығы 1456 – 1473 жж – Керей хан 1456-1457 жылдары Әбілқайырдың ойраттардан жеңілген жер: [Сығанақ түбі.] 1457 ж - Әбілхайыр хан ойраттардан қатаң жеңіліске ұшырады 1465 – 1466 жж – ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ 1473 – 1480 жж – Жәнібек хан 1480 – 1511 жж – Бұрындық 1490ж. Азов қаласында дүниеге келген жырау: [Доспамбет] 15 жастан 50 жасқа дейінгі жалпыға бірдей міндетті сауат ашу енгізілді:[1931ж.] 1511 – 1518 жж – Қасым хан 1511 ж – Қасым хан тұңғыш заңдар жинағын қабылдады 1518 – 1523 жж – Мамаш хан 1523 – 1533 жж – Тахир хан 1533 - 1534 жж - Бұйдаш 1534–1535жж –Қожа Махмұд 1535 – 1537 жж - Тоғым 1538 – 1580 жж – Хақназар 1556 ж – Бұйдаш хан Ноғай ордасының шығыс бөлігін Қазақ хандығына қосты 1570 жылдардың аяғында Моғолстаннан Қазақ хандығына өткен жерлер: [Жетісудың басы] 1580– 1582 жж– Шығай хан 1580 ж. Сарайшық қаласының біржола қирау себебі:[Дон, Еділ қазақтарының Жайық бойына шапқыншылық жасау салдарынан] 1582 – 1598 жж – Тәуекел хан 1583 жылы «Ант беріскен шартты » бұзып, Тәуекел хан Өзбек ханнан қайтарып алған қалалар [Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам] 1594 ж – Ойраттардың бір бөлігі Тәуекел ханның билігіне қарап, ол енді Қазақ және Қалмақ патшасы деп атала бастады 1595ж.Тәуекел ханға орыс елшілігін басарып келген[Степанов] 1597-1598 ж.ж. қысында Тәуекел хан Абдаллах ханның әскерін талқандаған жері: Ташкент қаласының түбінде 1598 – 1628 жж – Есім хан 1598 жылғы шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып, екі хандық хансыз қалды, бұл хан[Қазақ хан мен Өзбек хан] 16 желтоқсан -[Тәуелсіздік күні] 1603 жылы бірінші қазақ-бұхар шайқасы болған жер:[Айғыржар] 1613ж. Өзін Ташкент қаласынының билеушісі деп жарияланып өз атынан ақша шығарған хан: [Тұрсын] 1628-1652 жылдары хан тағына отырған Есім ханның баласы:[Жәңгір] 1635 – 1652 жж – Жәңгір хан 1635 ж – Жоңғар хандығының құрылуы 1635, 1643, 1652 жылдары қазақтарға қарыс жорықты басқарған жоңғар қонтайшысы: [Батыр] 1640ж салынған бекініс:[Гурьев] 1643 ж болған шайқас :[ Бұланты] 1680 – 1718 жж – Тәуке хан 1680 жылы жоңғар шапқыншылығы кезінде аман қалған қала:[Түркістан] 1685 – 1777 жж – ақын Бұқар жырау 1690ж – Тәуке хан жаңа заң жүйесін [Жеті жарғыны енгізді] 1694 жылы Тәуке хан I Петрмен елші Аталықов арқылы келісім жасады:Сауда байланысын күшейту 1694 жылы I Петрмен елші Аталықов арқылы сауда байланысын дамытуға келісім жасаған хан:[Тәуке] 1710 жылы қазақ жерінің Қарақұм маңында бас қосу себебі:[Жоңғарларға қарсы тойтарыс беру] 1710 жылы қазақ жүздерінің белгілі өкілдері бас қосып, жоңғарларға соққы беру мәселесін талқылаған жер:[Қарақұм] 1714-1720 жылы патша өкіметінің Ертіс бойына әскери бекіністер салудағы басты мақсаты:[Қазақ өлкесін біртіндеп жаулап алу] 1715 ж Тәуке өлгеннен кейін оның мирасқоры: [Қайып] 1718 -1729 жж – Батыр хан 1718 ж. Жоңғарлармен шайқас болған жер: [Аягөз өзені жағасында] 1718 жылы жоғары Ертіс бойына салынған әскери бекініс:[Семей.] 1723 ж. Жоңғарияның барлық күш – қуатын қазақ еліне қарсы жұмсауға мүмкіндік алуының себебі [Цин императоры Кансидың өлімі] 1726 жылы болған «Қалмақ қырылған» шайқасының маңызы[:Қазақстанның солтүстік-батысы азат етілді] 1726 жылы қазақ жасақтарының жоңғарларды талқандауының басы болған оқиға: [«Қалмақ қырылған»] 1728 ж – қазақтардың Шұбартеңіз жанында жоңғарларды жеңуі 1728 жылы қазақ жасақтарының жоңғар әскерлеріне күйрете соққы берген жер:[Бұланты өзені] 1730 ж - Әбілхайыр ханның екінші елшілігі Ресейге барды 1731 ж – Қазақстанның Ресейге қосыла бастауы 1731ж – орыс елшісі Тевкелевтің Әбілқайыр ханға келуі 1731 ж Әбілқайырды қолдап, Ресейдің қол астына кіруге ант берген Кіші жүз старшындарының саны:[29 старшын] 1731 ж. 19- ақпанда – Кіші жүзді Ресейдің қол астын алу Анна Иоановна грамотаға қол қойды 1731 жылы Әбілқайырды қолдап, Ресейдің қол астына кіруге ант берген Кіші жүз старшындарының саны:[29 старшын] 1731жылы ақпан айының 19күні Кіші жүзі елшілері Анна Иоанновнаның қабылдауында болып тақыланған мәселе:[Кіші жүзді Ресей империя құрамына қабылдау] 1732 ж – жоңғарлардың Сарыарқа далаларыны баса- көктеп енуі 1733 ж - Өлеңті өзені мен Ерейментау аралығында жоңғарлармен болған шешуші шайқас 1734 – 1771 жж - Әбілмәмбет 1735 ж – Орынбор қаласының негізі қаланды 1735 жылы Қазақстанның солтүстігінде өзен бойында салынған бекініс: [Ор] 1735 жылы Патшаның отарлық саясатына қарсы күреске шыққан башқұрттардың қарсылықты жаныштау кезінде бас сауғалап көршілес Қазақстанға қашқандары: [50 мыњ.] 1738 жылы қазақ сұлтандарының съезі шақырылды:[Орынборда.] 1738 жылы Орынборда қазақ сұлтандарының съезін шақырған Орынбор комиссиясының басшысы :[В.Татищев] 1740 жылы Кіші Жүздің шекарасына қауіп төндірген мемлекет:[Иран] 1741-1743 ж. Абылай сұлтан тұтқында болды:[Жоңғарияның] 1742 ж.20 мамырдағы Ресей Сенатының Жарлығы[Қазақтарды және шекаралық өңірдегі бекіністерді қорғау турaлы] 1747 жылы Нәдір шах өлгеннен кейін Хиуа тағына отырған хан:[Қайып сұлтан] 1747жылы орыс патшасына Елизавета Петоровнаның Алтай өңіріндегі тау-кен кәсіпорындары жөніндегі шешім:Орыс патшалары меншігі деп жариялады 1748 -1786 жж – Нұралы хан 1756 жылы қыркүйекте патша әкімшілігі Кіші Жүз қазақтарына ресми шек қойды:[Жайық жағалауына мал жаюға] 1761ж. Абылай орыстың осы патшасынан ағаш ұстасын және 200-300 пұт астық жіберуді сұрап, хат жазды:[Елизавета Петровна] 1766 жылы Әбілмәмбет ханның II Екатеринаға хат жолдау себебі:[Түркістан арқылы өтетін керундерді Семей Жәміш бекіністерінде шек қоймай қабылдауға рұқсат] 1766 жылы Екатерина патшадан Түркістан арқылы өтетін ірі керуенді Семей, Жәміш бекіністерінде қабылдауға рұқсат алған хан[Әбілмәмбет] 1771 – 1781 жж – Абылай хан 1771 ж. Орта жүздің ханы Әбілмәмбет қайтыс болғаннан кейін хан тағына отыруға тиіс мұрагер:[Әбілпайыз] 1773 жылы 17-18 қарашада Усиха өзені бойында Пугачевке жолыққан Нұралы ханның арнайы өкілі:[Зәбір] 1774-1775 жылдары Сібір шебінде орналасқан тұрақты әскердің саны[3500 адам] 1778 жылы II Екатерина Абылай ханды[Орта жүздің ханы етіп бекітті] 1783-1797 жылдары С.Датұлы бастаған көтерілістің қамтыған аймағы[Кіші жүз] 1785 жылы жазда Кіші жүз старшындарының съезінде қабылданған шешім: [Нұралыны тақтан тайдыру туралы] 1785 жылы наурызда Сахарная бекінісне шабуыл кезінде тұтқынға түскен сұлтан:[Айшуақ] 1791 – 1794 жж – Ералы хан 1791 жылы Кіші жүздің ханы болып сайланды:[Ералы] 1795 – 1797 жж – Есім хан 1797 – 1805 жж – Айшуақ 1797 жылы 17 наурызда С.Датұлы тұтқиылдан шабуыл жасады:[Хан сарайына] 1797 жылы Барон Игельстромның ұсынысы бойынша патша үкіметі бекіткен хан:[Айшуақ] 1797 жылы Сырым Датұлын қудалаған Кіші жүз билеушісі:[Қаратай сұлтанның] 1799 ж. қарашада Орта жүз қазақтарын Ертістің оң жағасына қайта қоныс аударуға рұқсат еткен император:[I Павел] 1802 жыл С.Датұлы қаза болған жер: [Хиуа хандығы] 1804-1805 жылдары атты әскер үшін Бөкей ордасынан сатып алған жылқы саны:[48 мыңға жуық] 1805 – 1824 жж – Шерғазы 1805-1806 жылдары Ресейдің Ю.Головкин бастаған елшілігіне сауда байланыстарын реттеу міндеті жүктелген мемлекет:[Қытай] 1812 жылы Бородино шайқасында көрсеткен ерлігі үшін күміс медаль алған қазақ жауынгері: [Майлыбайұлы] 1812 ж. Отан соғысында қазақтар шайқасқан құрама[Башқұрт полкі] 1812 жылы Отан соғысы кезінде Башқұрт полкі құрамында қатысқан Әмен Байбатырұлы : [ жауынгер ақын] 1812 жылы Орынбор губерниясында құрылған кавалериялық полктің саны:[40] 1812 жылы Отан соғысында ерлігімен «Георгий» орденінің кавалері аталған қазақ [Н.Жанжігітұлы] 1812жылы Отан соғысы кезінде қазақ елі арасында орыс халқын қолдап, жауға қарсы күш жұмылдыруға шақырған[Б. Тілекұлы] 1812 жылы Отан соғысының басты оқиғаларына белсене қатысқан шоқынған қазақ [Я.Беляков] 1812 жылы шілденің 6-сы күні Напалеонмен соғыс қаупі туралы І Александрдың манифест-үндеуі мен Орынбор губернаторының соғыс басталғандығы туралы хабары қазақ ауылдарына жетті: [1812 жылы қазан-қарашада] 1812 жылғы Отан соғысында Веймар, Ганау және Майнадағы Франкфурт қалалары түбінде ерлікпен шайқасты:[Жанжігітұлы, Байбатырұлы] 1812ж Отан соғысында қазақтар шайқасқан құрама:[Башқұрт полкі] 1815 – 1825 жж – Шығай хан 1817 жылы Сүйік Абылайханұлының патша үкіметіне жасаған мәлімдемесі :[Қарамағындағы рулардың Ресей құрамына өтуді қалауы ] 1819 жылы Орта жүздің ханы Уәли хан өлген соң, патша үкіметінің басқару жүйесін өзгерту туралы шешімі: Хандық басқару жүйесін жою 1821 жылы Орта Азия хандықтарына қарсы Ұлы Жүздегі шаруалар көтерілісін басқарған:[Тентектөре батыр ] 1821 жылы Тентектөре бастаған шаруалар көтерілісінің сипаты:[ азаттық ] 1822 ережеге сай аға сұлтандар сайланды:[үш жылға.] 1822 ж «Сібір қазақтарының Ережесі» бойынша 12 класқа жататын шенеуніктерге теңелді [Болыс сұлтандар] 1822 жылғы « Сібір қазақтары Жарғысының» авторы:[ Сперанский] 1822 жылғы «Ережеге» сай аға сұлтандар сайланды: [3 жылға] 1822 жылғы «Жарғы» бойынша қылмыстық істер қаралатын орган: [округтік приказдар] 1822 жылғы «Жарғы» бойынша шетелдермен келіссөз жүргізу құқығы берілді: [шекаралық басқармаға] 1822 жылғы «Сібір қазақтары Жарғысының» авторы[Сперанский] 1822 жылғы «Сібір қазақтарының Ережесі» бойынша 12 класқа жататын шенеуніктерге теңелді:[Болыс сұлтандар] 1822 жылғы «Сібір қазақтарының Ережесі» бойынша аға сұлтанға 10 жылғы еңбегі үшін берілген атақ:[Дворян] 1822 жылғы Ереже бойынша Орта жүз территориясы құрамына кірген генерал-губернаторлық:[Батыс-Сібір] 1822 жылы «Сібір қазақтарының Жарғысының» басты мақсаты[Әкімшілік, сот, саяси жағынан басқаруды өзгерту] 1822-1895 жылдары өмір сүрген халық ақыны:[Сүйінбай] 1822ж Сібір қазатарының ережесі бойынша аға сұлтанға 10ж еңбегі үшін берілген атақ:[Дворян] 1822жылғы «Сібір қазақтарының Ережесі» бойынша 12класқа жататын шенеуліктерге теңелді: [Болыс сұлтандары] 1823 – 1845 жж – Жәңгір хан 1824-1829 жылдары М.Өтемісұлы тұрған қала:[Орынбор] 1825 жылы өз жерлерінде сыртқы округ ашуға келісім берген Ұлы Жүздің руы:[Үйсін ] 1827жылы Бөкей хандығында құрылған хандық кеңестік мүшелерінің саны:[12 би] 1831 жылы қыркүйекте орысша білім беретін училище ашылған қала[Семей] 1833 жылы А.С.Пушкиннің Орынбор қаласында жинаған тарихи материалдары[«Е.Пугачев бүлігінің тарихы»] 1836 жылы Кенесарының ағасы Саржан өлтіруге бұйрық берген хан:[ Хиуа ханы] 1836 жылы қазақтар үшін интернаты бар училище ашылған қала[Өскемен] 1836-1838 ж-ғы Ішкі Бөкей ордасындағы көтерілістің басшыларының бірі Исатай Тайманұлы қаза тапты:[1838 ж.] 1836-1838 жылдары Бөкей Ордасында болған көтерілістің басты қозғаушы күші[шаруалар] 1836-1838 жылдары көтеріліс бойынша сот жазалау ісін басқарған: [полковник Геке] 1836-1838 жылдары көтеріліске түрткі болған жағдай:[Жәңгірдің қайын атасы Қарауылқожаның Каспий өңіріндегі руларға билеуші болып тағайындалуы] 1837 ж қазанның 15 де Исатай мен Махамбет бастаған қол Теректіқұмда кімнің ауылын ойрандады[Балқы бидің] 1837 жылы Александр княздің патшалық қабылдауында болған 1812 жылы Отан соғысына қатысқан жауынгер: [Н.Жанжігітұлы ] 1837 жылы хан сарайын қоршауға алғандағы көтерілісшілердің саны[2 мың] 1837-1847 жылдары болған ұлт-азаттық көтерілістің басшысы[:К.Қасымұлы] 1837ж қазанның 15 де Исатай мен Махамбет бастаған қол Теректіқұмда кімнің ауылын ойрандады:[Балқы бидің] 1837ж хан сарайын қоршауға алғандағы көтерілісшілердің саны:[2 мың] 1838 жылы мамырда Кенесары сарбаздары[Ақмола бекінісін өртеп жіберді] 1841 жылы Кенесары әскерінің Ташкентке аттануына тоқтау болған с[Сарбаздар арасында жұқпалы ауру тарады 1841 жылы татарша-орысша білім беретін мектеп ашылған хандық:[Кіші Орда] 1841–1847 жж – Кенесары хан 1843 жылы маусымда І Николай көтерілісті басу үшін кімдерді жіберуге келісім берді [Старшина Лебедевтің] 1844 жылы 20 шілдеде Кенесарыға қарсы ұрыста мерт болған сұлтандар саны[44] 1844 жылы Кенесары мен патша үкіметінің арасындағы келіссөздердің тоқтатылу с [Екі жақ бір-бірінің талаптарын мойындата алмады] 1844 жылы Неплюевтің кадет корпусы орналасқан қала:[Орынбор] 1844ж Кенесары мен патша үкімет-ң арасындағы келіссөздердің тоқтатылу себебі:[Екі жақ бір-бірінің талаптарын мойындата алмады] 1845 жылы Кенесары ауылына келген патша елшілері:[Долгов пен поручик Герн] 1845 жылы Кенесары Сарыарқадан бет алды[:Ұлы жүзге] 1845ж Кенесары ауылына келген патша елшілері:[Сұлтандар Жантөреұлы мен Баймағамбет] 1847-1857 жылдары Қазақстанда айдауда болған украин ақыны :[ Шевченко ] 1848 жылы Қарқара уезінде көпес Ботовтың есімімен аталған ірі жәрмеңке ашылған жер:[Талды-Қоянды] 1851 жылға дейін Ресей мен Цин империясы арасындағы сауда байланыстары осы қала арқылы жүзеге асырылды:[Кяхта ] 1853 және 1905 жылдар арасында патша үкіметінің көшпенді қазақтардан тартып алғаан жер көлемі:[4 млн десятина] 1853 ж ант беріскен шартты бұзып, Тәуекел хан өбек ханы Абдалахтан қайтарып алған қалалар: [Сауран, Түркістан,Отрырар,Сайрам] 1853 жылы Ресейдің қол астына алынған қоқандықтардың бекінісі: [Ақмешіт ] 1854 ж салынған Верный бекінісінің ертедегі атауы:[Алматы ] 1854 жылы көктемде құрылған бекініс[Верный ] 1855 ж Петербургте күміс медальға ие болған күйші:[Тәттімбет] 1855жылы шәуешекте орыс көпестерінің сауда орындары өртеніп,тоналған соң Ресей көпестерінің осы қаламен шектелді:Құлжа 1855 жылы Шыңжаң мен Қазақстанның сауда байланыстарының уақытша тоқтатылу себебі:[Шәуешектегі орыс көпестерінің сауда орындары талан-таражға салынды] 1855 жылы шілдеде Есет батырдың тобы талқандаған күш [Сұлтан Жантөрин] 1856-1857 жылдары Нұрмұхамедұлы басқарған көтерілістің тірегі болған қала[Жаңақала] 1858 жылы Верныйда іске қосылған өнеркәсіп [сыра зауыты] 1858 жылы қырғыз-қазақ көтерілісшілері Қоқан әскеріне соққы берген жер: [Пішпек түбінде] 1858 жылы наурызда басталған Қоқан езгісіне қарсы ең ірі көтерілістің бірі [Әулиеата маңында болды] 1858ж Қоқан билігіне қарсы болған көтерілістің нәтижесі:[Көтеріліс Қоқандықтардың билігін құлатуға алғышарт жасады] 1858ж қырғыз-қазақ көтерілісшілері Қоқан әскеріне соққы берген жер :[Пішпек түбінде ] 1858ж наурызда басталған Қоқан езгісіне қарсы ең ірі көтерілістің бірі :[Әулиеата маңында болды ] 1859 жылы Ұлы жүз бен Қырғыз елінің солтүстік шекарасына тұрғызылған бекініс: [Кәстек] 1859 жылы Ұлы жүз жерінде салынған бекініс:[Қастек бекінісі] 1860 жылғы Ұзынағаш шайқасының тарихи маңызы[Жетісудың Қоқан езгісінен құтылуына ықпал етті] 1860 жылы 19-21 қазанда қоқандықтар мен орыс әскерлері шайқасқан жер:[ Ұзынағаш ] 1863 жылы қазақ Ресейдің құрамына енген бестаңбалы рудың саны: [5 мың шаңырақ]
|