Холл эффектісі

Date: 2014-03-11; view: 6351.

Тогы бар өткізгіштердің немесе жартылай өткізгіштердің магнит өрісінде қозғалысы кезінде өткізгіште электр өрісінің тууы Холл эффектісі деп аталады.

Холл эффектісі ток тасушыларға Лоренц күшінің әсер етуі салдарынан пайда болады. Магнит индукциясы магнит өрісінде тығыздығы -ға тең ток жүріп тұрған өткізгіш кернеулігі

-ға тең электр өрісін тудырады,

мұндағы - Холл тұрақтысы.

Мысалы: тогы бар металл пластинка магнит өрісінде токқа перпендикуляр орналассын. Лоренц күшінің әсерінен пластинканың жоғарғы жағында ток тасымалдаушы – электрондардың концентрациясы күшейеді. Сондықтан пластинканың жоғарғы жағы теріс, ал төменгі жағы оң зарядталады. Электр өрісінің әсері Лоренц күшімен теңескен кезде зарядтар тұрғылықты таралып бітеді.

немесе

мұндағы а – пластинканың қалыңдығы, е – электрон заряды, – көлденең (холлдық) потенциалдар айырымы.

Ток күші (– қалыңдығы және көлденеңі а пластинканың көлденең қимасының ауданы, –электрондардың концен-трациясы, – электрондардың тәртіптелген қозғалысының орташа жылдамдығы), осыдан

Холл тұрақтысының таңбасы ток тасымалдаушының таңбасымен тура келеді, сондықтан Холл эффектісі заттардағы ток тасушылардың табиғаты мен концентрациясын анықтау үшін қолданылады.

Бақылау сұрақтары.

1. Лоренц күші.

2. Магнит өрісіндегі зарядталған бөлшектердің қозғалысы.

3. Холл эффектісі.Хол тұрақтысы.

4. Ампер күші.Сол қол ережесі.

5. Магнит өрісіндегі тогы бар орам.

6. Магнит индукциясы мен магнит өрісі кернеулігінің өлшем бірліктері

7. Тогы бар рамка. Магнит өрісінің бағыты.

8. Магнит индукциясының векторы

9. Макро және микро токтар.

10. Био Савар Лаплас заңы.

11. Дөңгелект токтың магнит өрісі.

12. Түзу токтың магнит өрісі.