Культура Беларусі эпохі полацкага княства (ІХ-пер. Пал. ХІІІст.)

Date: 2015-10-07; view: 976.

Істотнае ўздзеянне на развіццё культуры стараж. Б. аказала распаўсюджванне Х. (да XIII ст. (XIV ст.) Кіеўскі князь Уладзімір Святаслававіч у 988 г. = Полацк і Ноўгарад. Х. прынесла новыя віды маст-ва (культавае дойлідства, царкоўна-рэлігійны жывапіс). садзейнічала пашырэнню і паглыбленню паліт-х і культ-х узаемасувязей з інш. краінамі, - з Візантыяй. ўзнікненне пісьменсіва і зараджэнне літ-ры ва ўсх-х славян.

«Жыціе Ефрасінні Полацкай» (ў Полацку жан. і муж. манастыры, к. 1160 г. царквы (Спаса-Ефрасіннеўская). памерла ў Іерусаліме ў 1173 г.У Смаленску ў др. Пал. XII - пач. XIII ст. - кніжнік, вялікі красамоўца і мастак - Аўрамій Смаленскі (Працалюбівы). 50 год - у манастве і прапаведаваў рэлігійнае пакаянне. вучань Яфрэм к. 1240 г. - «Жыціе А.С.». XII ст. - Клімент Смаляціч. «Пасланне Фаме прэсвітэру». К. Тураўскі. Піс-к, прапаведнік, царкоўны дзеяч. пропаведзі, пісаў у форме «слоў», «павучанняў».

Архітэктура і мастацтва мураваны крыжова-купальны храм, з тонкай квадратнай цэглы-плінфы. раманскі стыль. - манумент-цю, масіўнасцю канструкцый, аздабляліся абстрактна-геаметр=м арнаментам і скульптурай, капітэлях апор.1044— 1066 гг. Полацкі Сафійскі сабор.

Сцены з прыроднага каменю і плінфы ў тэхніцы паласатай муроўкі .

Пасля ўзвядзення ў С.с. ман-е буд-ва спынілася да пач. XII ст., = новыя рысы дой-ва. Змянш. візант-кі ўплыў. У архіт-х - вежападобныя формы.

У XII ст. Полацкая школа дойлідства. На ран. этапе - імкненне паўтараць кіеўскія ўзоры (Вялікі сабор Бельчыцкага Барысаглеб. манастыра нагадваў царкву Спаса ў Бераставе пад Кіевам). Іаан 1 са стараж-х майстроў парывае з канонамі віз.-кіеўскай арх-ры і стварае— Полацкая Спаса-Ефрасін-я царква(1152—1161), Барысаглебская царква ў Бельчыцах.

ПШД- ўплыў на развіццё арх-ры Б. і сусед. зямель. майстры будавалі: у Смаленску, Ноўгарадзе. У к. XII ст. Смаленская архіт-я школа, уплыў на Ноўгарад, Пскоў, Уладзіміра-Суздальскія землі.

Гродзенская. - лакальная, чым Полацкая, - Гародню і Ваўкавыск. заснавальнік і кіраўнік— майстра Пётр Міланега. Бары-я (Каложская) царква ў Гродне, недабудаваны Ваўкавыскі храм, Гродзенскі княжацкі палац.

У к. XII ст. манум-е мур-е буд-ва прыпыняецца. - працэс драблення кн-ваў на невялікія ўдзелы і пагроза нападу з боку татар і крыжакоў, міжусобіцы, вайна з Галіцка-Вал-м княствам. = абарончыя задачы. = буд-ва магут. вежаў, - ранняй готыкі (выкар-не ў дэкоры стральчатых вокнаў)

К. XIII ст. - Камянеикая вежа (Камянецкі стоўп, «Белая вежа»). Іпацьеўскі летапіс, п/ж 1276 і 1288 гг. дойлідам Алексам па загадзе валынскага князя Уладзіміра Васількавіча.=Брэсцкая вежа, Гродзенская вежа-стоўп, Навагрудскія вежы на Малым замку, Тураўская вежа і інш.

Мастацтва: Фрэскі, мазаікі, іканастасы. Роспісы захаваліся на трох помніках: фрагментарна ў Саф-м Саборы і Барысаглебскай (Каложскай) царкве ў Гродне і пр-на цалкам у царкве Спаса-Еўфра-га манастыра.

Кірыла і Мяфодзія. два алфавіты — кірыліцу і глаголіцу. На руб. IX—X стст. на тэр. 1 Балгарскага царства ў =” сінтэзу грэч. пісьма і тых элементаў глаголіцы, якія добра перадавалі асаблівасці слав-х моў - «кірыліца».

Самым стараж. помнікам кір-га піс-ва, на тэр. Пл. крывічоў, - надпіс «гороухшна» на гліняным посудзе пер. Ч. X ст. з курганоў пад Смаленскам. 2 = надпіс на свінцовай пячатцы полацкага князя Ізяслава, к. X ст.

Пісьменства і кніжнасць на бел. землях пашырацца ў X ст., - знаходка віслай пячаткі — булы полацкага кн. Ізяслава (апош. Чв. X ст.) 3 заснаваннем к. 1000 г. епіскапскай кафедры і ўзвядзеннем у 1050—1056 гг. Сафійскага сабора ў Полацку ўзнік цэнтр летапісання Полацкай зямлі і бібліятэка, У Полацк з Візантыі прыбывалі адукаваныя манахі, і кніжнікі.

Барысавы камяні, валу­ны з высечанымі на іх 6-канц. крыжамі і надпісамі «господи помози рабу своему Борису». Рагвалодаў камень ХІІст. Каля в. Дзятлава Аршанскага раёна.

Надпісы свецкага хар-ру зроблены палачанамі на сценах Спаса-Ефрас-га манастыра ў Полацку. У Bіцебску і Мсціславе - берасцяныя граматы. – хар-на адсутнасць царкоўнаслав-й кніжнай лексікі.

Тураўская зямля. 3 заснаваннем к. 1000 г. у Тураве епіскапскай кафедры - перапіску кніг 2 манастыры. «Тураўскае евангелле»_{Х1-ст.).

На літ-ру паўплывалі языч-я звычаі і абрады, народ. культура, фальклор, традыцыі вусна-паэтычнай тв-ці, народ. Маст-га слова.

пашыраны царкоўныя кнігі і духоўныя творы: Евангелле, Псалтыр, апісанні жыцця хрысц-х святых, пропаведзі і павучанні, зборнікі царкоўна-рэліг-й лірыкі і г. д. Свецкая літ-ра ў меншым,. -хронікі і аповесці.кнігі гіст.-асвет-га зместу, - апісвалі біблейскія падзеі, візант-ю і сусв-ю гісторыю.

Біблія. У IV–XIII ст. з'явіліся рэгіянальныя пераклады біблейскіх кніг – сірыйскіх, арабскіх, персідскіх і іншых, у т.л. пераклад на царк.слав-ю мову асветнікамі Кірылам і Мефодзіем (ІХ ст.). Свае скрыпторыі (рукапісна-выдавецкія цэнтры) мелі манастыры, епіскапскія кафедры. Там былі і школы, у якіх навучалі дзяцей пісьменнасці, мастацтвам і навукам. евангеллі Тураўскае (ХІ ст.), 1-е і 2-е Полацкія (ХІІ–ХІІІ ст.) і інш. летапіс ХІ–ХІІІ ст. - не збярогся, карыстаўся В.Тацішчаў, аўтар “Гісторыі Расійскай”. Фрагменты ўвайшлі ў “Аповесць мінулых гадоў”, “Іпацеўскі летапіс” і інш.

Пераходныя жанры ад царкоўнай да свецкай літ-ры–жыцці святых, патрыстыка (зборнікі твораў айцоў царквы), маральна-філасофскія зборнікі афарызмаў з Бібліі і інш. “Слова пра паход Ігаравы” (1185 – 1186 г.). звесткі пра полацкіх князёў, пра Усяслава. 1 гіст. твор бел-й літ-ры, -“Жыццё Ефрасінні Полацкай” (Звеніслава (Еўпраксія), асветніца, дачка полацкага князя Барыса, дваюрадная сястра Еўфрасінні.).Лазар Богша, зрабіў у 1161 г. для Е. крыж, выдатны твор ювелірнага мастацтва.

3. Культура Беларусі ў др. Пал. ХІІІ – ХV ст.

здаецца, на 1 погляд, менш прыкметным яркімі творча-культурнымі індывідуальнасцямі. - адносна “глухі” пер. збірання творчых сіл народнасці і дзярж-га будавання. У культуры дамінавала выхаваўчая функцыя, неабходна для стабілізацыі растучага ВКЛ. - час “этнізацыі” хрысціянства, калі ідэалы новай веры станавіліся неад'емнай часткай бел. ментальнасці, а само хрысц-ва адаптоўвалася да мясцовай культурнай традыцыі. -

У культуры пераважалі тыя формы, якія спалучаліся з грамадскім быццём (станаўленне старадаўняй мовы беларусаў, развіццё фальклору, архітэктуры, ужытковага мастацтва, складанай містэрыі хр-га бага-служэння). Адбываўся складаны культурны сінтэз: да слав-віз-х традыцый далучаліся зах.еўрап. творчыя імпульсы. Ішоў падрыхтоўчы працэс гуман-га адраджэння, якое паўстала на базе гарадской,ці т.з. “бюргерскай”, культуры, што фармавалася з ХV ст.

Фармаванне бел-га народа. адбывалася фармаванне этнічнай супольнасці беларусаў. Э. С. –сац. група, прасякнутая пачуццём культурнай блізкасці (агульнасць звычаяў, традыцыяў і мовы), свядомасць якой не выходзіць за межы пэўнага рэгіёну. Пад уплывам комплексу этнаўтва-ральных фактараў складваліся важнейшыя этнічныя прыкметы бел. народа. Паліт-я і сац.-экан-я інтэграцыя ў межах адной дзяржавы стварыла амаль што аднолькавыя ўмовы для этнакультурнага развіцця розных зямель, прывяла да нівеліроўкі мясцовых асаблівасцей. На пр. др. Пал. ХІІІ–ХVI ст. на сфармаваўшайся этнічнай тэр-і склаўся своеасаблівы комплекс культуры і сістэмы мовы. Гіст-м этнонімам беларусаў - “ліцвіны”..

Бел. этнас выходзіў на гіст-ю арэну ў складаных абставінах. Аднак культура Б. пачынала паспяхова інтэгравацца ў еўрап-ю культуру. На жаль, час бедна захаваў культурную спадчыну тых далёкіх часоў.

Асвета, пісьменства. Літ-ра.евангеллі Аршанскае, Лаўрышаўскае, Мсціжскае, Жыровіцкае, Друцкае, Смаленскі Псалтыр. На бел-й. м. ў дзяржаве вялося справаводства і судаводства, пісаліся статуты, граматы, соймавыя пастановы, ствараліся летапісы, хронікі, мастацкія творы.

развівацца дзелавое пісьменства і гістар-я проза — летапісанне, якое стала бел.-літ-м паводле зместу і агульнадзярж-м паводле накіраванасці. 1 летапіснымі творамі, складзенымі з новых агульнадзярж-х пазіцый, - «Летапіс вялікіх князёў літоўскіх»іБел.-літоўскі летапіс 1446 г.

XIV–XV ст. 1 этапам станаўлення ўласнабел-й літ-ры. старабел-я мова - функцыі дзярж-й мовы. ў XV ст. пераклады на бел. мову розных твораў рэліг. хар-ру («Жыццё Аляксея», «Пакуты Хрыста» і інш.), (Бібліі).

- мясцовы Смаленскі летапіс др. Пал.XIV ст., “Хаджэннне Ігнація Смаляніна”. Створаны ў рэчышчы старых літар-х і моўных традыцый. Выдатнай з'явай XV ст. - дзейнасць таленавітага царкоўнага пісьменніка і прапаведніка Рыгора Цамблака, балгарына па паходжанню.

Архітэктура.Рам-га і гат-га стыляў ў формах замкаў, крэпасцяў, умацаваных палацаў і храмаў. Сімвалам станаўлення новай дзяржавы - Наваградскі замак.. Крэўскі замак і Гродз. верхні замак, замак у Лідзе і інш.. XV–XVI ст. Супрасльская і Сынкавіцкая цэрквы-крэпасці, царква ў в.Мураванка, касцёл ў Ішкалдзі.

Мастацтва.Бел. жывапіс XIV–XV ст. прадстаўлены манументальнымі роспісамі, іканапісам і партрэтам. Развіваліся скульптура, кніжная графіка. адчувальнымі былі заходнееўрапейскія ўплывы.

4. Асаблівасці і праявы Рэнесансу ў Беларусі. Дзеячы культуры Б.эпохі Адраджэння.XVI – пер. Пал. XVIІ ст. – “залаты век”, час найбольшага культурнага, ітэлектуальнага, экан-а росквіту Б., час вялікіх людзей, дзярж-х і культурных дзеячоў сусветнага маштабу. На ВКЛ распаўсюдзіўся інтэлектуальны ўздым эпохі Адраджэння (Рэнесансу) – эпохі ў развіцці дух-й культуры Еўропы ў пераходны перыяд ад сярэднявечча да новага часу (ХІV – пер. Пал. XVII ст.), хар-ся ўздымам свецкай навукі і мастацтва, станаўленнем нац-й мовы, літ-ры і нац-й свядомасці, гуман-м светапоглядам, зваротам да антычнай спадчыны. - ахапіў усе сферы кул-га жыцця краіны.

Бел. культура развівалася складана і своеасабліва. Гуманізм і Рэнесанс у Б. адрозніваліся па хар-ру - у Італіі, Германіі, Польскай Кароне і інш.. Асаблівасці—дэмакр-ны хар-р, выхаваўча-асвет-я накір-ць, цесная сувязь з традыцыямі папярэдняй эпохі, кампраміснае злучэнне новага светапогляду з элементамі старога — сярэдневяковага. Цэласнасць светаўспрымання, цесная су­вязь з прыродай, жыццярадаснасць і аптымізм, сцвярджэнне фізічнай і дух-й магутнасці чал-ка, гуман-х ідэалаў і маральных прынцыпаў, імкненне да хараства і справядлівасці, вера ў канчатковую перамогу дабра над злом —асаблівасці народнай культуры, вусна-паэтычнай тв-ці хар-ны як для еўрап-й культуры эпохі Адраджэння, і культ.жыцця Б.

зараджэнне рацыяналізму, навуковых ведаў па гісторыі, геаграфіі, праве, філалогіі, філасофіі, медыцыне, прыродазнаўстве. Навука - аддзяляцца ад рэлігіі, актывізавалася грам.-паліт-я думка, цікавасць да свецкай кнігі.

_Новай_з!явай_- мецэнацтва. Нек-я адук-я бел.-літ. арыстакраты сталі апекаваць здольных і таленавітых маладых людзей, садзейнічалі іх адукацыі ў лепшых ВНУ Мік. Радзівід Чорны - кнігадрукавання.

.У_ 1553 і. для прапаганды рэфарм-х ідэй заснаваў пры Берасцейскім зборы 1 на тэр. Б. друкарню, працавалі запрошаныя з Польшчы друкары Бярнард Ваяводка, Станіслаў Мурмэліус, паэт, перакладчык і кампазітар Ц. Базылік. друкавалася рэлігійная, і свецкая літ-ра. У 1563 г.на сродкі М.Р. Ч. «Брэсцкая, ці Радзівілаўская, біблія». Пад апекай дзейнічала пратэстанцкая друкарня і ў Нясвіжы, -С.Будны, Мацей Кавячынскі, Лаўрэнцій Крышкоўскі.

3 развіццём гарадоў, з актывізацыяй у іх грам.-паліт. і культ-га жыцця мецэнаты пачалі з'яўляцца і сярод заможных мяшчан, Заснаванне бел. Кнігадрук-ня ажыццёўлена дзякуючы матэр-й падтрымцы багатых віленскіх гараджан Багдана Онькава і Якуба Бабіча. - мецэнатамі Фр. (д.н.1486 ці 1490 г.) Нарадзіўся ў сям'і полацкага купца Лукаша Скарыны. У 1504 г. Кракаўскага універсітэта, філасофію і праз два гады атрымлівае 1 вучоную ступень бакалаўра. У 1512 г. у Падуанскім універсітэце ступень доктара медыцыны. сту­пень доктара вольных навук. едзе ў чэшскую Прагу, стварае 1 ў гісторыі бел-е выдавецтва і з 1517 г. пачынае перакладаць і друкаваць кнігі Бібліі. 1 кнігай, - «Псалтыр», 6.08.1517 г. У 1521 г. у Вільні выдавецтва, абсталяваў у доме Бабіча друкарню, выпусціў на царкоўна-слав-й мове «Малая падарожная кніжка» (каля 1522 г.), у 1525 г. «Апостал». Каля 1535г. выехаў у Прагу, працаваў каралеўскім батанікам; і памёр.

Сутнасць новай эпохі вызначыла вынаходніцтва друкарства. выданне ў 1491 г. у Кракаве Швайпольтам Фіёлем, немцам па паходжанню, богаслужбовых зборнікаў для праваслаўнай царквы “Актоіха” і “Часаслова” – 1 кірылічных кнігадрукаў на царкоўнаслав-й мове. - адрасаваліся правасл-му нас-ву ВКЛ.

У прадмовах і пасляслоўях да кніг «Еклесіяст», «Лічбаў», «Суддзяў», «Прытчы Саламонавы», «Юдзіф», «Эсфір» С. фармулюе сваю задачу як асвету і маральна-этычнае ўдасканаленне сваіх суайчыннікаў.

5.Рэлігійны рух ў XVI – пер. Пал. XVII ст. Дзеячы Рэфармацыі.Побач з Рэнесансам цэнтр-й падзеяй XVI ст. – Р. – шырокі сац.-паліт. і ідэалагічны рух у Еўропе, накіраваны с/ць засілля рымска-катал. царквы ва ўсіх сферах жыцця грам-ва, які прывёў да ўзнікнення розных формаў пратэстантызму. Цесная сувязь Адраджэння і Р-і, інтэграцыя рэлігійна-рэфармац-х і гуманітарных ідэй – хар-я рыса гісторыка-культурнага працэсу на Б. ў XVI ст.Выдатныя постаці бел. Адр-ня адначасова былі дзеячамі Р-і.

Літаратура і мастацтва У літ-х тв. ВКЛ дамінуе рацыяналістычны пачатак, публістычная завостранасць, асабліва ў палемічных і тэалагічных трактатах, казаннях і прадмовах. сфармавалася рэлігійная палемічная літ-ра ў абарону праваслаўнай царквы (М.Сматрыцкі) і ў абарону уніі (І.Пацей). Берасцейская унія, яе вынікі на некалькі дзесяцігоддзяў вызначылі змест і хар-р айчын-й публіцыстыкі, сталіся імпульсам развіцця бел-га пісьменства.

У пер. Пал. XVI ст.– рэнесансная лацінамоўная паэзія. - паэты-лаціністы Мікола Гусоўскі і Ян Вісліцкі. 1- “Песняй пра зубра”, а 2 – паэма “Пруская вайна”, услаўлена перамога пад Грунвальдам.

Выдатнымі ўзорамі бел-й патрыятычнай літ-ры пер. Пал. XVIІ ст. - “Дыярыуш” - праваслаўнага публіцыста А.Філіповіча, ананімныя “Прамова Мялешкі” і “Ліст да Абуховіча”.- шмат агульнага –псіхалагічная матывацыя ўчынкаў герояў – прыкмета літ-ры Новага часу.

летапісання. У XVI – пач. XVIІ ст. – Баркулабаўскі летапіс, Хроніка ВКЛ і Жамойцкага, Хроніка Быхаўца і інш. У др. Пал. XVI ст. ствараюць свае хронікі Мацей Стрыйкоўскі і Аляксандр Гваньіні. Пакідаюць мемуары пра сваю эпоху бел-я шляхціцы Фёдар Еўлашоўскі і Ян Цароўскі.

Спецыф. рыса архітэктуры– сінтэз гатычных і рэнес-х традыцый, паступова (у к. XVI – пач. XVIІ ст.) спалучаюцца з элементамі маньерызму і барока. хар-на як для палацава-замкавай, і для культавай і грамадз-й арх-ры.

Рэнесансавы стыль у арх-ры вызначаўся яснасцю, лагічнасцю, прапарцыянальнасцю, суразмернасцю чал-ку. Хар-ны зварот да культурнай спадчыны антычнасці, інтэрпрэтацыі антычных формаў у дачыненні да новых гіст-х умоваў- Мірскім, Нясвіжскім, Гальшанскім палацава-замкавых комплексах. мураванай арх-ры кальвінскіх збораў (у в.Асташына Навагрудскага р-на, Койданова (зараз г.Дзяржынск), Смаргоні, Заслаўі).

1 спробы рэканструкцыі некаторых бел-х гарадоў. Цэнтрам гарадской кампазіцыі - ратуша. Замак траціў ролю гарадской цытадэлі, будаваўся на ўскраіне гарада і злучаўся з яго цэнтрам гал-й вуліцай. -Нясвіж, цалкам перабудаваны ў к.XVI ст. Мікалаем Радзівілам Сіроткай. перапланаваны Мір, Быхаў, Слуцк, Любча і інш.

У к. XVI – п. п. XVIІ ст. Б. - 2 краінай у свеце (пасля Італіі),– барока. 1 (РП, на тэр. Ўсх. славян) - касцёл Божага цела ў Нясвіжы, ў 1593 г. па праекце італ. дойліда.Бернадоні (на 9 гадоў пазней за рым. Ц. Іль Джэзу).

выяўленчае і дэкар.-прыкл.мастацтва. У XVI – пач. XVIІ ст. сфармавалася арыгінальная бел. іканапісная школа. Захоўваючы візантыйскія каноны, ўмоўнасць і сімвалізм, мясцовыя іконапісцы ўнеслі ў свае творы прыкметы рэнесанснага рэалізму – выяўленне індывід-га хар-ру, этнаграф-я элементы, светлы і мажорны каларыт, лірычнасць. Развіццё кнігадрукавання выклікала да жыцця новы від кніжнай графікі – гравюру.

Т. ч., Культ. цэнтрамі - сядзібы магнацкіх і шляхецкіх бел-х родаў, - У наступную эпоху М. стала больш разнастайным, акрамя літаратуры і пісьменства, ахапіла архітэктуру, выяўленчае і тэатральнае мастацтва і інш.

6. Гістарычныя ўмовы і асн. тэндэнцыі развіцця бел. культуры ў др. Пал. ХУІІ – пер. Пал. ХУІІІ ст. Рэлігійная сітуацыя.перыяды, плённыя ў галіне мастацтва, прыпадаюць на часы паліт-га і сац.-экан-га крызісу і застою. = ў др. Пал. XVIІ – XVIІІ ст. Войны, барацьба магнацкіх груповак, экан. і культурны заняпад, разгул рэлігійнага фанатызму. Аднак ад тых “змрочных” часоў да нас дайшло шмат помнікаў архіт-ры і мастацтва.

хар-ца як час пол-й дамінацыі ў культ-м жыцці краю, заняпаду бел-й мовы і кул-ры. абумоўліваўся амаль поўнай самапаланізацыяй бел-й шляхты, асн-м творцам і спажыўцом элітарнай культуры ў РП. Аднак працэс маст-й ТВ-ці не прыпыняўся. ажыццяўляўся пераважна ў польскамоўнай форме.

Заняпад бел-й культуры не быў абсалютным. Нягледзячы на ўсе катастрофы, захаваўся “генетычны фонд” нацыі – сял-ва і блізкая да яго дробная шляхта. Народная (этнічная) культура – аўтэнтычны фальклор, абрады, міфы, гутарковая мова, народнае дойлідства, ужытковае мастацтва, разнастайнасць бытавой і гаспадарчай культуры – склалі жыццястойкае ядро бел-й культуры. Тут выявіліся самабытная народная філасофія, эстэтыка, мараль, нац-ны менталітэт. У.Конан - вяртанне культуры на этнаграфічны ўзровень “першапачатковай прастаты”, дзе фармаваліся крыніцы, з якіх у ХІХ ст. пачаўся новы, уласна нац-ны этап развіцця бел-й культуры.

С.Куль-Сяльверставай, у межах адзінай ардадамінантнай культуры (культуру пануючых класаў і адукаваных варстваў грамадства) РП існавала адметная “ліцвінская” шляхецкая культура. Паралельна культура народная (традыцыйная) – культура вёскі, мястэчка. Пазней, з разбурэннем феад-х і фармаваннем бурж-х адносінаў, адбываецца зліццё і сінтэз гэтых пластоў культуры, пачынаецца новы этап у развіцці бел-й культуры.

У культуры Б. XVII – XVIII ст. панавала барока. вызначаецца кантраснасцю сэнсавых і пластычных пабудоў твораў, імкненнем да велічнасці і пышнасці, да аб'яднання ў пластычных мастацтвах рэальнага і ілюзорнага, да ансамблевасці рашэнняў. У адрозненне ад інш. краін у Б.і барока склалася ў арыгінальную школу. Паколькі Рэнесанс у нас выступаў разам з готыкай, барока - 1 агульнаеўрап-м стылем, які сфармаваўся ў самастойны напрамак . ўзнікнення ў Б-сі новых відаў, жанраў і тэхнік мастацтва (манум-я скульптура на франтонах культавых помнікаў, сармацкі партрэт, жанры нацюрморта і краявіду ў жывапісе, медзярыт і інш.)

З Б.і пасля сяр. XVII ст. б. пачало пранікаць у рус. мастацтва. Станаўленне барока ва ўкраін-м мастацтве таксама звязана з удзеяннем Б-сі.

Бел-е мастацтва захавала сваю адметнасць. Бо яго візантыйская першааснова не знікла, а заставалася адным “са складовых” у фармаванні новага стылю. У розных відах нашага мастацтва стыль барока выявіўся не аднолькава. Найбольш ярка ён сфармаваўся ў дойлідстве.

праблема распаўсюджання барока ў нізах грам-ва, пранікненне ў плебейскае асяроддзе, дзе адбывалася істотная “дапрацоўка” стылю, вынайдзенага і сфармаванага ў прафес-х мастацкіх колах. Сфера нізавога функцыянавання стылю ўяўляе багатую і каларытную з'яву. Па разнастай-насці мастацкіх форм, разгалінаванасці і ўсеабдымнасці творчай практыкі нізавое барока ні ў чым не саступае прафесійна-арыстакр-му варыянту.

Працэс актыўнага фармавання ў эпоху барока бел-й школы адпавядаў тэндэнцыям развіцця мастацтва Зах. Еўропы, аднак вылучаўся меншай інтэнсіўнасцю і больш сціплымі вынікамі. Тым не менш у станаўленні барока Б. ішла наперадзе іншых усходнеслав-х народаў і прычынілася да станаўлення барока ў розных відах і жанрах рускага і ўкраінскага мастацтва.