Паходжанні дзяржавы

Date: 2014-04-05; view: 613.

Дзяржава – фенамен, які ўзнікае ў гістарычным часе, але потым не знікае, трансфармуючы сваю сутнасць і формы. Дзяржава ўяўляе сабой форму арганізацыі публічнай улады, якая выступае відам сацыяльнай улады. Любая ўлада мае некалькі аспектаў:

· Арганізацыя індывідаў і інстытутаў на дасягненне нейкай знешняй мэты або падтрыманне належнага безканфліктнага сацыяльнага становішча

· Магчымасць прымусу, у тым ліку фізічнага і асабістага

· Магчымасць прымаць і навязваць пэўныя агульнаабавязковыя нормы

· Псіхалагічнае адчуванне неабходнасці падпарадкавання

Улада гэта заўсёды пэўны канцэнсус паміж уладай і падначаленнымі. Дзяржаўная ўлада як форма публічнай улады адлюстроўвае адначасова і сацыяльны, і палітычны бок жыцця. Імкненне да ўлады, яе набыццё і страта з’яўляецца палітычным працэсам, з іншага боку - ўлада як сацыяльны фенамен. Дзяржава займае асобую ролю ў палітычнай сістэме грамадства. З аднаго боку дзяржава з’яўляецца палітычным бокам сістэмы, вызначае нормы функцыянавання палітычнай сістэмы, з іншага боку дзяржава з’яўляецца аб’ектам палітычнай сістэмы. Элементамі палітычнай сістэмы з’яўляюцца палітычныя партыі – грамадскія аб’яднанні, якія маюць сваёй мэтай барацьбу і набыццё ўлады. Таксама існуюць грамадскія аб’яднанні. Гэта:

- Прафесійныя саюзы

- Рэлігійныя арганізацыі

- Грамадскія рухі

Кожны з суб’ектаў мае сваю функцыю і адыгрывае пэўную ролю ў палітычнай сістэме. Кожная палітычная партыя імкнецца дасягнуць дзяржаўнай улады каб рэалізаваць сваю палітычную прапаганду. Дзяржава павінна стрымліваць палітычную ініцыятыву. Кіраванне соцыумам адбываецца праз уладу і праз права. Улада – дынамічны бок кіравання, бо яна вызначае мэты, сродкі і дасягненні. Статычны бок – гэта права, якое вызначае межы і ўмовы рэалізацыі ўлады. Улада патрабуе права:

1. Для сваёй легатымізацыі

2. Для вызначэння сваіх межаў і формаў уплыву

Права фактычна абмяжоўвае ўладу, надае ёй сілу і магчымасць законнага прымусу. Дзяржаўная ўлада адлюстроўвае вышэйшую сувярэнную ўладу ў грамадстве, якая потым трансфармуецца ва ўсе сацыяльныя сферы. Вельмі важным з’яўляецца аўтарэтэт дзяржавы. Аўтарэтэт улады фарміруецца праз:

- Паспяховасць або непаспяховасць у варэшэнні сацыяльных праблем

- Адпавяданне сацыяльным чаканням, каштоўнасцям, інтарэсам

- Магчымасць дзяржаўнага прымусу

Дзяржаўная ўлада адлюстроўвае сутнасць дзяржавы, якая змяняецца з цягам гістарычнага часу. Сутнасць дзяржавы адлюстроўвае яго ўнутранныя найбольш значныя праявы. Сутнасць дзяржавы мае зменны і нязменны кампаненты. Нязменны – валоданне абсолютным правам публічнага прымусу, збора падаткаў і прыняцця норм права для вырашэння найбольш значных сацыяльных праблем і арганізацыі сацыяльнага жыцця. Зменныя кампаненты адлюстроўваюць суадносіны дзяржавы і іншых сацыяльных суб’ектаў, светапоглядныя і каштоўнасныя падставы існавання дзяржавы.

Сутнасць дзяржавы.Падыходы да сутнасці дзяржавы змяняліся з цягам гістарычнага часу. Спачатку дзяржава разглядалася як праява боскіх адносінаў, але на Зямлі. Дзяржава павінна змагацца за дабро і супрацьстаяць злу. Асноўнай мэтай дзяржавы з’яўляецца выкананне рэлігійных функцый.

3 падыходы да сутнасці цывілізацыі, якія адбіваюцца на сутнасці дзяржавы:

- Ідэцыянальны (ідэя)

- Аскетычны. Акцэнт існавання дзяржавы робіцца на рэальныя інтарэсы і патрэбы насельніцтва

- Пачуццёвы (гедынестычны)

- Ідэалістычны

Падыходы да сутнасці дзяржавы заўсёды змяняюцца: спачатку гэта служэнне пэўнай высокай ідэі, потым гэта паступовая рацыяналізацыя жыцця і адмаўленне ад гэтай ідэі.

На Старажытным Усходзе дзяржава разглядаецца як праява Боскага парадка, якая павінна арганізаваць належнае выкананне рэлігійнай функцыі.

Сутнасць ў антычнасці з’яўлялася рацыянальнай. Дзяржава – сродак арганізацыі палітычнага жыцця. У Старажытным Рыме дзяржава – агульная справа народа, аб’яднаная агульнымі мэтамі і правам. Асаблівыя падыходы да сутнасці дзяржавы існавалі ў Ветхім Запавеце. У Ветхім Запавеце дзяржава – другасны, але неабходны элемент існавання грамадства. Дзяржава ствараецца для вырашэння агульнасацыяльных задач, якія ўзнікаюць па меры ўскладнення і рацыяналізацыі сацыяльнага жыцця. Ветхі Запавет упершыню не злівае рэлігійную абшчыну і дзяржаву. Рэлігійная абшчына знаходзіцца пад прамым суверэнітэтам Бога, дзяржава з’яўляецца хоць неабходным, але другасным уладным суб’ектам. Дзяржава павінна арганізаваць сацыяльнае жыццё так, каб людзі выконвалі боскія запаветы. Ветхі Запавет мае двайныя адносіны да дзяржавы. З аднаго боку дзяржава – гэта неабходны і належны інстэтут. У Ветхім Запавеце дзяржава ўзнікае як чарговае грэхападзенне Ізраіля з прычыны недасканаласці асабістых якасцяў носьбітаў улады.

Падыходы да сутнасці дзяржавы залежаць ад аксіяматычнага азначэння дзяржавы, пазітыўнага але негатыўнага стаўлення да яе.

Хрысціянства разглядае дзяржаву як неабходны, але другасны элемент, неабходны для арганізацыі сацыяльнага жыцця. Хрысціянства супрацьпастаўляе царства Зямное і царства Нябеснае (царква Божая, царква Ізраіля). Царства Нябеснае знаходзіцца “внутрь вас есть”. Чалавек спачатку павінен дасягнуць у сябе царства Нябеснае, а астатняе прыйдзе да яго. Хрысціянства разглядае сакральную і свецкую сферы існавання чалавека. За чалавекам прызнаецца пэўная аўтаномная сфера, дзе дзяржава не мае сваёй кампетэнцыі. Усе іншыя дзяржавы, акрамя іудзейскіх і ісламскіх, маюць татальны характар. Хрысціянства дазваляе звяртацца да дзяржавы ў тым выніку, калі трэба абараніць справядлівасць, або дасягнуць правасуддзя. Хрысціяне не павінны выносіць свае спрэчкі на розгляд дзяржаўных органаў і ім наогул даецца парада ўнінаць спрэчак паміж сабою. Хрысціянства выводзіць чалавека з-пад улады любога калектыва, і пры гэтым падкрэслівае, што чалавек з’яўляецца часткай гэтага калектыва. Хрысціянства прыдае любой уладзе стан маральнай каштоўнасці, бо кіраўнік разглядаецца як Божы слуга, якому трэба падпарадкоўвацца не на страх, а на сумленне. Улада разглядаецца як неабходны Боскі элемент арганізацыі жыцця. Хрысціянства разглядае тры крыніцы існавння ўлады: