![]() |
Гасырдын 80-90 жылдарындагы акимшилик реформаларDate: 2015-10-07; view: 1664. Гасырдын 60 жылдарындагы акимшилик реформалар. 1865 ж. елдин Ишки истер министри Герстин басшылыгымен «Дала комиссиясы»курылды. 1867 ж. 2Александр «Сырдария мен Жетису облыстарын баскару туралы уакытша ережеге» кол койды. 1868 ж. «Торгай, Орал, Акмола жане Семей облыстарын баскару туралы уакытша ереженин» жобасын бекитти. 1867-1868 ж. тутин салыгы енгизилди. 1820 ж. колданылып келген биликтик тиркеу орнына толкужаттык тиркеу тартиби енгизилди.
1868 ж. 6 мамырда казактар Жамансай деген жерде фон штемпельдин курамында 200 солдаты бар жаяу аскер ротасына шабуыл жасады. 1869 ж. жылдын аягына карай 7000 мынга жуык казак отбасы хиуа шекарасынан отип, солардын кол астына карады. 1870 ж. 15 наурызда Мангыстау приставы подполковник Рукин курамында 38 казак солдаты 4 зенбиреги бар аскери жасак бастап, хиуага карай кошип бара жаткан ауылдардын алдынан шыкты. 1870 ж. сауир айында котерилисшилер Александровск форты мен Николаев станицасына шабуыл жасады. 1873 ж. Адайлардын кезекти жана котерилиси бурк ете тусти. Торгай облысынын бир озинен гана 1880 жылы 500 адам, ал 1890 жылы 3 мынга жуык адам жер аударылды. Котерилистин басшылары 1870 жылы желтоксанда агайын туыс жактастарымен Хиуа хандыгынын аумагына отип кетти. Султан Хангали Арыстанулы бастаган 57 мынга жуык казак осылай истеуге мажбур болды. 1892 жылдан 1901 жылга дейн бир гана Жетису жериндеги орыс шаруаларына 9 мыннан астам мылтык берилди. 19 гасырдын сонында патша окимети Казакстанда жалдамалы жансыз агенттер тобын курды. 1869-1880 жылдары Киши жузде котерилистер болды . 1886 жылы 2 маусымда 3 Александр Туркистан олкесин баскару туралы жарлыкка кол койды. 1867 жылы «уакытша ережеге » кейбир косымшалар енгизди. Жана ережелер бойынша Туркистан генерал- губернаторлыгынын курамына Сырдария, Фергана жане Самаркан облыстары кирди. 1897 жылы Жетису облысы косылды. 1890 жылы акпанда « Закаспийск облысын баскару туралы уакытша ереже » бекитилди. (бул акимшиликке 5 уезд жатада: Красноводск, Ашхабад, Теджент, Мерв жане Мангыстау) 1891 жылы 25 наурызда «Акмола, Семей, Жетису, Орал жане Торгай облыстарын баскару туралы ереже ». Жана аумактык курылымнын орталыгы Омбы каласында болды. (Будан «болип ал ды, билей бер» деген пигыл ангарылды. ) 1902 жылы шаруа бастыгы деген жана лауазым енгизилди. Олар оздеринин мартебеси жагынан казактын болыстарынан жогары турды. Контрибуция согысты женген жактын женилген жактан согыс шыгындарын ондирип алу жонинде салатын салыгы. Орынбор ?аза? аскерлери 1748-1755 жылдар аралыгында курылды. 1840 жылы «Орынбор ?аза? аскерлери туралы Ереже » шыкты. 1916 жылы Орынбор ?аза? аскерлериндеги халыктын саны 533 мын адамга жуыктады. 1808 жылы Сибир ?аза?тары Сибир шекара шебинин ?аза? аскерлери деген ресми атка ие болды. 1917 жылы карай Сибир ?аза?тарынын жалпы саны 172 мын адамга жетти. 1917 жылы Жетису ?аза?тарынын жалпы саны 45 мын адамга жетти. Мещеряктар турки тилдес халыктар тобына жататын улыстын аты. Катанаев Георгий Ефремович (1848-1921) – ?аза? аскерлеринин генералы. Сибир ?аза? аскерлеринин ресми тарихшысы.
|