Казак поэзиясы мен музыка онери.

Date: 2015-10-07; view: 3252.

Махамбет Отемисулы (1804-1846) поэзиясы Исатай Тайманулы бастаган жылдардагы котерилиспен тыгыз байланысты.

Махамбет 1804 жылы Ишки ордадагы Бекетай кумында дуниеге келген.

Махамбет 1824-1829 жылдар Жангир ханнын улы Зункарнайдын тарбиешиси ретинде Орынборда Махамбет сол жылдары В.И. Даль жане С.Г. Карелинмен достасып кетти.

Исатай Тайманулы 1838 жылы каза болды.

Махамбеттин олендери: « Ереуил атка ер салмай», « Согыс», « Алайма, султан, алайма» , « Баймагамбет султанга айтканы», « Тарланым», « Тайманнын улы Исатай», « Мунар да мунар, мунар кун» т.б.

Шернияз Жарылгасулы ( 1817-1881) казирги Актобе облысынын аумагында туган. Бокей хандыгынын султаны Баймагамбет Айшуакулына арналган олендери бар сын айтып.

19 гасырдын биринши жартысына жататындар: Жанак Сагындыкулы ( 1775-1846), Шоже Каржаубайулы ( 1808-1884), Суйинбай Аронулы ( 1815-1898).

19 гасырдын 40-60 жылдардагы поэзиянын жаркын окилдери : Булат Бабатайулы ( 1802-1871), Шортанбай Канайулы (1818-1881), Мурат Монкеулы ( 1843-1906) онын « Уш киян» деген олени Ресейдин Казакстанды жаулап алганы жайлы.

Биржан сал Кожагулулы ( 1825-1887) казирги Солтустик Казакстан облысынын аумагында дуниеге келген. Андери: « Айбозым», « Ак тентек», « Биржан сал», « Гашыгым», « Айтбай» т.б. 40-ка жуык андери бар.

19 гасырдын екинши жартысындагы акын Жаяу Муса Байжанулы ( 1835-1929) Баянауыл округынын Акшокы деген жерде туган. Ол « кырдаг ы кауипти адам » деген айып тагылып сотталган. Тобыл каласына жер аударылады. Андери: « Ак сиса», « Суйиндик», « Толгау», « Бозторгай», «Жанбота», «Гашыгым » т.б. 70-тен аса андери бар.

Акан сери Корамсаулы ( 1843-1913) Солтустик Казакстан облысынын аумагында туган.

Андери: « Алтыбасар», « Сырымбет», « Макпал», « Актокты», « Еркем», « Аужар», « Айголек», « Гашык жарга » т.б 40- тан астам андери бар.

Балуан Шолак ( Нурмаганбет ) Баймурзаулы ( 1864-1916) казирги Акмола облысында туган. Атак ани « Галия». Андери: « Желдирме», « Кос перне», « Кокшетау».

Домак шешен ( 1850-1918) Акмола облысынын Омбы уезинде туган. Олендери « Оку. Онер. Адалдык»

Мади Бапиулы ( 1880-1921), Кудайберген Алсейитов, Сара Тастанбеккызы (1853-1916), Асет Найманбайулы ( 1867-1922), Иманжусип Кутпанулы ( 1863-1929), Базар жырау Ондасынулы ( 1842-1911), Майлыкожа Султанкожаулы ( 1835-1889), Кемпирбай Богембайулы (1834-1895) т.б.

Курмангазы Сагырбайулы ( 1806- 1879), Бокей ордасынын Жидели деген жеринде туган. Куйлери: « адай», « Балбырауын», « Сарыарка», « Аксак киик», « Турмеденкашкан», « кисен ашкан», « Ертен кетем», « Кайран шешем». «Кишкентай» деген куй Исатайга арналган. Онын 60-ка жуык куйлери бар.

Даулеткерей Шыгайулы ( 1820-1887) Бокей ордасынын Карамола деген жерде, Киши жуздин ханы Шыгайдын отбасында туган. Куйлери: « Жигер», « Булбул», « Тартыс», « Желдирме» т.б. Онын 40-ка жуык куйи бар.

Таттимбет Казангапулы ( 1817-1860) Каркаралы олкесинде туган. Куйлери: « Саржайлау», « Былкылдак», « Сылкылдак», « Сарыозен», « Бес торе», «Косбасар » т.б.

Ыкылас Дукенулы ( 1843-1916) Караганды облысынын аумагында туган. Куйлери: « Жарыс патша», « Бес торе», « Жезкиик», « Кертолгау», « Акку», « Жалгыз аяк », « коркыт сарыны», « Ерден», « Казан» т.б.

Казангап тилепбергенулы ( 1854-1927) Арал тенизинин манында туган. Куйлери: «Ногайлы боскыны», « Окоп », « Журтта калган» т.б.