Тэма 6. Крыжовыя паходы

Date: 2015-10-07; view: 712.

Перадумовы крыжовых паходаў. Роля каталіцкага касцёла ў арганізацыі паходаў. Клермонскі сабор. Пачатак крыжацкага руху. Паход беднаты. Першы крыжовы паход. Дзяржавы крыжакоў на Усходзе, іх палітычны лад. Рыцарска-манаскія ордэны. Страты крыжакоў на Усходзе ў ХІІ ст. Другі крыжовы паход. Дзяржава Салах-ад-Дзіна. Трэці крыжовы паход. Супярэчнасці сярод крыжакоў. Чацвёрты крыжовы паход і роля Венецыі ў яго арганізацыі. Захоп Канстанцінопаля і стварэнне Лацінскай імперыі. Апошнія крыжовыя паходы. Заняпад крыжацкага руху і яго прычыны. Наступствы крыжовых паходаў.

Тэма 7. Францыя ў Х-ХV ст.

Заходнефранкскае каралеўства. Барацьба супраць нарманаў. Барацьба паміж Капетынгамі і Рабертынамі. Першы этап феадальнай раздробленасці ў Францыі. Другі этап феадальнай раздробленасці. Францыя падчас праўлення першых Капетынгаў.

Фарміраванне паўночнафранцузскай і правансальскай народнасцей. Аграрнае развіццё. Прагрэс у развіцці вытворчых сіл. Пераход да прадуктовай рэнты. Цэнз. Пачатак вызвалення сялянства. Паўстанне «пастушкоў». Французскі горад. Асаблівасці развіцця паўднёвафранцузскіх гарадоў. Камунальны рух на Поўначы.

«Анжуйская імперыя». Капетынгі і Плантагенеты. Аб'яднанне Францыі пры Філіпе ІІ Аўгусце. Лангедок. Мясцовае самакіраванне. Альбігойскія войны. Пашырэнне каралеўскага дамена пры Людовіку VІІІ. Францыя ў ХІІІ ст. Рэформы Людовіка ІХ Святога. Узмацненне каралеўскай улады ў ХІІ-ХІІІ ст.

Умацаванне каралеўскай улады і цэнтралізацыя краіны пры Філіпе IV Прыгожым. Барацьба з папствам. Працэс тампліераў. Экспансія ў Фландрыю. “Бругская ютрань”. Узнікненне Генеральных штатаў, іх структура і функцыі. Стогадовая вайна: перадумовы, прычыны і ход баявых дзеянняў. Парыжскае паўстанне. “Вялікі сакавіцкі ардананс”. Жакерыя. Рэформы Карла V Валуа. Караляванне Карла VI. “Феадалізм прынцаў”. Арманьякі і бургіньёны. Народныя рухіі канца XIV-XV ст.: цюшэны, кабаш'ены.

Аднаўленне Стогадовай вайны ў XV ст. Спробы стварэння англа-французскай манархіі. Жана д' Арк. Партызанскі рух. Заканчэнне Стогадовай вайны. Рэформы Карла VII і Людовіка XI. Эканамічны ўздым. Францыя пры Людовіку XI. Заканчэнне палітычнага аб'яднання Францыі. Знешняя палітыка.

Фарміраванне Бургундскай дзяржавы. Анклаўны характар краіны. Эканамічнае развіццё. Сістэма кіравання. Генеральныя штаты. Карл Смелы і яго палітычныя планы. Бургундскія войны. Падзел Бургундскай дзяржавы.

Тэма 8. Англія ў Х-ХV ст.

Палітычнае развіццё Англіі ў Х-ХІІІ ст. як прыклад ранняй дзяржаўнай цэнтралізацыі. Гегемонія Уэсэкса. Альфрэд Вялікі. Войны з датчанамі. Заваяванне Дэнло. Англія ў складзе дзяржавы Кнута Вялікага. Аднаўленне незалежнасці Англіі. Эдуард Спавядальнік.. Унутрыпалітычныя барацьба ў сярэдзіне ХІ ст.

Нармандскае заваяванне і яго наступствы. Бітва каля Гастынгсу. Узмацненне каралеўскай улады пры Вільгельме І Заваёўніку. "Кніга Страшнага суда". Салсберыйская прысяга. «Хартыя свабод» Генрыха І. Міжусобная барацьба ў сярэдзіне ХІІ ст.

Дынастыя Плантагенетаў. Англійская экспансія ў Ірландыю. Рэформы Генрыха ІІ. Англійская экспансія ў Ірландыю і Шатландыю. Рычард Ільвінае Сэрца. Джон Беззямельны. Канфлікт з папствам і яго наступствы. «Баронскія артыкулы». «Вялікая хартыя свабод». Барацьба за парламент у ХІІІ ст. Эдуард І. Далучэнне Уэльса. Спробы падпарадкавання Шатландыі. Сацыяльна-эканамічнае развіццё. Зараджэнне манора. Гладфардат як глеба ранняга англійскага феадалізму. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця ў ХІІІ ст.

Сацыяльна-эканамічнае развіццё ў XIV ст. Камутацыя рэнты. Унутрыпалітычная барацьба напачатку XIV ст. Канфлікт з папствам. Крызіс 70-х гг. XIV ст. “Добры” парламент. Рычард ІІ і палітычны крызіс канца XIV ст. Уікліф і рух лалардаў. Паўстанне У. Тайлера.

Палітычны крызіс 20-х гг. XV ст. “Палачны” парламент. Паўстанне Дж. Кэда. Вайна Пунсовай і Белай ружы. Пачатак дынастыі Цюдораў, зараджэнне абсалютызму. Сацыяльна-эканамічнае развіццё ў XV ст. “Старое” і “новае” дваранства. Англійскі парламент у XIV-XV ст. Народныя рухі.

Тэма 9. Германія ў Х-ХV ст.

Усходнефранкскае каралеўства. Племянныя герцагствы. Пачатак дзяржаўнага адасаблення германскіх земляў і стварэнне германскай раннефеадальнай дзяржавы. Праўленне Генрыха І Птушкалова. Саксонская дынастыя. Атон І і яго палітыка. Італьянская палітыка нямецкіх каралёў і стварэнне Свяшчэннай Рымскай імперыі. Экспансія германскіх феадалаў на ўсход. Франконская дынастыя і аслабленне цэнтральнай улады. Барацьба за інвестытуру. Саксонскае паўстанне. Крушэнне царкоўнай палітыкі германскіх імператараў. Вормскі канкардат.

Германія ў ХІІ-ХІІІ ст. Рост гарадоў і іх барацьба супраць феадалаў. Аграрнае развіццё. Асаблівасці палітычнага развіцця. Германская агрэсія супраць палабскіх славян. Фарміраванне сістэмы тэрытарыяльных княстваў. Італьянская палітыка германскіх імператараў і яе крушэнне. Заняпад імператарскай улады і ўмацаванне самастойнасці тэрытарыяльных княстваў. Бескаралеўе і пачатак праўлення дынастыі Габсбургаў.

Палітычная карта Германіі. Палітычная раздробленасць. Утварэнне Швейцарскага саюза. Гарады XIV-XV ст. Ганза. Саюзы гарадоў. Узаемаадносіны каралеўскай улады і тэрытарыяльных князёў. Карл IV Люксембург і “Залатая була”. Замацаванне імператарскай кароны за Габсбургамі. Сацыяльна-эканамічнае развіццё. Саслоўна-прадстаўнічыя органы. Ландтагі. Рэйхстаг, яго склад і функцыі. Апазіцыйны рух у гарадах. “Рэфармацыя імператара Сігізмунда”. Спробы палітычных рэформ. Сялянскі рух у XIV-XV ст.

Тэма 10. Італія ў Х-ХV ст.

Дзяржава Лотара, яе падзел. Працэс цэнтралізацыі Паўночнай Італіі і яго правал. Араба-венгерская агрэсія. Асноўныя рэгіёны і найважнейшыя дзяржавы Італіі. Асаблівасці развіцця асобных регіёнаў.

Паўночная і Сярэдняя Італія. Развіццё гарадоў. Камунальны рух. Фарміраване гарадоў-дзяржаў. Барацьба папаланаў супраць патрыцыяту. Стварэнне папаланскіх сеньёрыяў. “Тлусты” і “худы” народ. Аграрнае развіццё. Вясковыя камуны. Пачатак вызвалення сялянства ад асабістай залежнасці. Паходы германскіх імператараў. Ламбардская ліга. Бітва каля Леньяна. Гфельфы і гібеліны. Канстанцкі мір. Асаблівасці развіцця Паўночнай і Сярэдняй Італіі ў XIV-XV ст. Зараджэнне раннекапіталістычных адносін. Трансфармацыя палітычнага ладу гарадоў рэспублік. Фларэнцыя пры Медычы. Рэформы Дж. Саванаролы. Міланскае герцагства пры Франчэска Сфорца. Венецыянская рэспубліка. Генуя. Народныя рухі. Паўстанне пад кіраўніцтвам Дальчына. Рух тукінаў. Рух наёмных работнікаў. Паўстанне чомпі.

Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця Рыма і Царкоўнай дзяржавы. Стасункі папства з германскімі імператарамі. Барацьба за інвесытуру. Арнольд Брэшыянскі і Рымская рэспубліка. Рым і Царкоўная дзяржава. Асаблівасці эканамічнага развіцця. Пашырэнне Царкоўнай дзяржавы. Рух папаланаў у Рыме. Кола ды Рыенца і Рымская рэспубліка.

Паўднёвая Італія і Сіцылія. Асаблівасці развіцця. Нарманскае заваяванне. Стварэнне Сіцылійскага каралеўства ў ХІІ ст. Заваяванне Карлам Анжуйскім. “Сіцылійская вячэрня”. Барацьба за карону Сіцыліі паміж Арагонскій і Анжуйскай дынастыямі. Сіцылія падчас кіравання Арагонскай дынастыі. Неапалітанскае каралеўства і барацьба за Неапаль. Аб'яднанне Неапалітанскага каралеўства і Сіцыліі.

Тэма 11. Хрысціянскія каралеўствы Пірэнейскага паўвострава ў X-XV ст.

Узнікненне хрысціянскіх каралеўстваў на поўначы Пірэнейскага паўвострава. Астурыя. Леон. Навара. Каталонія. Пачатак Рэканкісты. Сацыяльна-эканамічнае і палітычнае развіццё Астура-Леонскага каралеўства. Дзяржаўнае адасабленне Кастыліі.

Міжусобная барацьба сярод хрысціянскіх каралеўстваў. Узвышэнне Навары пры Санча Вялікім. Дзяржаўнае адасабленне Арагона. Леона-Кастыльскае каралеўства. Бітва пры Салацы. Прыпыненне Рэканкісты. Вылучэнне Партугаліі ў якасці асобнай дзяржавы. Унія Арагона і Каталоніі. Аднаўленне Рэканкісты. Далучэнне да Арагона Валенсіі.

Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага і палітычнага развіцця Кастыліі, Арагона і Партугаліі ў ХІІІ ст. Узнікненне картэсаў, іх склад і функцыі. Мясцовае самакіраванне. Асаблівасці васальна-ленных адносін

Палітычная карта Пірэнейскага паўвострава.ў XIV-XV ст. Кастылія. Міжусобная барацьба ў XIV ст. Спробы ўзмацнення каралеўскай улады пры Хуане І і Энрыке IV Бяссільным. Грамадзянская вайна. Сацыяльна-эканамічнае развіццё. Асаблівасці кастыльскай феадальнай іерархіі.

Арагон. Знешняя экспансія напачатку XIV ст. Альфонс ІІІ. “Прывілей Уніі”. Знешняя экспансія ў першай палове XV ст. Альфонс V. Барацьба за Неапаль. Грамадзянская вайна. “Дурныя звычаі”. Сацыяльна-эканамічнае развіццё. Асаблівасці феадальнай структуры Арагона.

Кастыльска-Арагонскае каралеўства пасля 1479 г. Рознанакіраванасць знашнепалітычных вектараў Арагона і Кастыліі. Святая эрмандада. Рэформы Фернанда ІІ і Ізабэлы. Заканчэнне Рэканкісты. Каталіцкі касцёл і каралеўская ўлада. Прыціск араба-яўрэйскага насельніцтва.

Партугалія. Палітычны заняпад XIV ст. Лісабонскае паўстанне 1383 г. Грамадзянская барацьба і кастыльская інтэрвенцыя 1383-1385. Прыход да ўлады Жоана І. Унутрыпалітычная барацьба ў XV ст. Эканамічнае развіццё. Структура партугальскага грамадства.

Тэма 12. Краіны Скандынавіі ў X-XV ст.

Фарміраванне Нарвежскай дзяржавы. Стварэнне каралеўства Данія. Узнікненне Швецкага каралеўства. Хрысціянізацыя Скандынавіі. “Марская дзяржава” Кнута Вялікага і яе распад.

Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця скандынаўскіх дзяржаў. Сістэма дзяржаўнага кіравання. Сваеасаблівасць паўночнаеўрапейскага рыцарства. Палітычная гісторыя Даніі, Швецыі і Нарвегіі ў ХІІ-ХІІІ ст. Ваенная, эканамічная і міграцыйная экспансія Германіі. Сацыяльна-эканамічнае развіццё. Горнарудная прамысловасць Швецыі. Саслоўе бергсфрэльсе. Вальдэмар IV. Канфлікты з Ганзаю. Зундскае мыта. Шведска-Нарвежскае каралеўства Магнуса Эрыксана. Кальмарская унія. “Вечная унія” Даніі і Нарвегіі. Змаганне Швецыі за незалежнасць. Энгельбрэкт Энгельбрэксан. Дом Стурэ ў Швецыі. Дзяржаўна-палітычная сістэма скандынаўскіх краін. Рыксдаг і рыксрод, склад і функцыі.

Тэма 13. Візантыя ў X-XV ст.

Візантыя ў ІХ-ХІ ст. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Візантыі падчас праўлення Македонскай дынастыі. Развіццё феадальных адносін. Аграрнае заканадаўства. Візантыйскія гарады. «Кніга эпарха». Раскол у хрысіянскай царкве. Праваслаўная царква і яе арганізацыіі. Усходняе манаства і яго роля ў эканамічным, палітычным і культурным жыцці Візантыі.

Знешняя палітыка Візантыіі ў Х-ХІ ст. Унутраныя супярэчнасці. Камніны і далейшая феадалізацыя Візантыі. Ератычны рух. Аслабленне імператарскай улады і заняпад Візантыі ў ХІІ ст. Візантыя і крыжовыя паходы. Лацінская імперыя. Грэчаскія дзяржавы ў першай палове ХІІІ ст. Барацьба супраць лацінян. Аднаўленне Візантыйскай імперыі.

Позневізантыйскі феадалізм. Эканамічны заняпад. Грамадзянская вайна 1341-1355 гг. і паўстанне зілотаў. Феадальныя міжусобіцы. Знешнепалітычнае становішча Візантыі ў XIV-XV ст. Барацьба супраць турэцкай экспансіі. Унутрыпалітычная барацьба. Падзенне Візантыі, яго прычыны і вынікі.

Тэма 14. Рэлігія і царква ў сярэднявеччы. Культурнае жыццё.

Заходняе хрысціянства падчас падзення Заходняй Рымскай імперыі. Рымская, карфагенская, іспанская, гальская, ірландская цэрквы. Арыянства сярод германцаў. Прыняццё франкамі артадаксальнага хрысціянства. Хрысціянізацыя Заходняй Еўропы.

Рымскі касцёл у раннім сярэднявеччы. Барацьба рымскай курыі за першынства ў заходнім хрысціянстве. Стасункі папства з Франкскай дзяржаваю. Стварэнне Царкоўнай дзяржавы. Заходняе манаства ў раннім сярэднявеччы. Бенедыкт Нурсійскі і яго манаскі статут. Роля кляштароў у культурным жыцці Заходняй Еўропы.Царква і свецкая ўлада.

Арганізацыя рымска-каталіцкага касцёла. Канчатковы раскол у хрысціянстве. Узаемаадносіны каталіцкага касцёла з праваслаўнай царквою. «Свет хрысціянскі» і свет «мусульманскі». Барацьба з ерасямі.

«Абміршчэнне» каталіцкага касцёла і клюнійская рэформа. Барацьба за інвестытуру. Рым і Царкоўная дзяржава. Арнольд Брэшыянскі. Вяршыня палітычнай магутнасці папства ў ХІІІ ст. Інакенцій ІІІ. Тэакратычная дактрына папства. Утварэнне інквізіцыіі. Каталіцкі касцёл і крыжовыя паходы. Папства і Рэканкіста. Манаскае жыццё. Манаскія і рыцарска-манаскія ордэны.

Заняпад палітычнай магутнасці папства. «Авіньёнскі палон». Цэнтралізацыя ўлады папаў у каталіцкім касцёле. Рэлігія і царква. «Вялікая схізма». Саборны рух. Канстанцкі сабор.

Царкоўная і свецкая апазіцыя папству. Рэлігійныя рухі па-за царквою. Погляды і дзейнасць Дж. Уікліфа, Я. Гуса, Дж. Саванаролы. Пачатак умацавання нацыянальных цэркваў. Каралеўская ўлада і каталіцкі касцёл. Сярэднявяковая культура (V – XV ст.) Ранняе італьянскае Адраджэнне. Асноўныя тэндэнцыі ў развіцці культуры краін Усходу.

Тэма 15. Міжнародныя адносіны ў сярэднявеччы

Сваеасаблівасць міжнародных адносін у раннім і высокім сярэднявеччы. Узаемадачыненні паміж варварскімі каралеўствамі. Варварскія каралеўствы і Візантыя. Зараджэнне «шлюбнай дыпламатыі».

Міжнародныя адносіны перыяду феадальнай раздробленасці. Прыватныя войны і прыватная дыпламатыя. Фарміраванне універсалісцкай тэндэнцыі. Феадальная экспансія заходнееўрапейскай цывілізацыі на Ўсход. Фарміраванне цэнтралізатарскай тэндэнцыі і яе сутыкненне з універсалісцкай. Фарміраванне асобных элементаў міжнароднага права.

Змены ў расстаноўцы сіл на міжнароднай арэне ў XIV-XV ст. Асноўныя вузлы міжнародных супярэчнасцей у Заходняй Еўропе. Англа-нідэрландска-галандскі саюз. Франка-шатландскі саюз. Кастылія ў сістэме франка-англійскіх супярэчнасцей. Каперская англа-ганзейская вайна. Кастыльска-партугальскія адносіны. Пачатак барацьбы за падзел свету. Пагадненне ў Алкасовас. Дагавор ў Тардэсільясе.

Раздзел 3. Цывілізацыі Усходу ў сярэднявеччы