Definicja integracji europejskiej

Date: 2015-10-07; view: 462.

Ad. 4)

Ad. 3)

Ad. 2)

Ad. 1)

• Chiny leżą w Azji Południowo-Wschodniej i posiadają liczą ok. 5000 lat tradycję rozwoju kulturowo-państwowego. Wyróżnia się następujące epoki:

Ø Chiny cesarsko-królewskie od starożytności ( mur chiński VI w. p.n.e do XIV w. n.e.= ok. 6350 km), od XIX w. protektorat mocarstw, ustanowienie Republiki 1911- prezydent Sun Jat-sen,

Ø dyktatury wojskowe 1916-1927, inwazja Japonii 1931, a następnie wojna chińsko –japońska (1937-1945) równolegle do wojen domowych i rywalizacji Nacjonalistów (Kuomintang- Czang-Kai Szek) i Komunistów (Mao-Zedong) zakończonej kolejną wojną domową 1945-1949 oraz powstaniem: Chińskiej Republiki Ludowej - CHRL (1949) oraz Republiki Chin na wyspie Tajwan (Formoza),

Ø ogólne fazy rozwoju wewnętrznego CHRL:

a) 1949- 1978 okres budownictwa socjalizmu, w tym bezpośrednio na czele z Mao Zedongiem do 1976 („rewolucja kulturalna” 1966-1976);

b) 1978 stopniowe przejęcie władzy przez Deng Xiaopinga (kilkakrotnie więzionego wcześniej reformatora) początkowo za poparciem pragmatycznego premiera Czu-Eln-laia (1949-1976), a następnie po śmierci Mao Zedonga (1976) oraz odsunięciu od władzy „bandy czworga” i lewaków (1976-1979) oraz przejście do realizacji koncepcji „socjalistycznej gospodarki rynkowej”, zainicjowanej przez niego już częściowo wcześniej poprzez przeforsowanie tzw. Programu 4Modernizacji: 1) rolnictwa,

2) przemysłu, 3) obrony narodowej, 4) nauki i techniki (1975);

c) w latach 80. i 90. CHRL przeszła okres dynamicznego rozwoju gospodarczego oraz przemian polityczno-gospodarczych.

I. Założenia doktrynalne:

a) długofalowe dążenie do zachowania bezpieczeństwa i niezależności,

b) nawiązywanie do chińskiej tradycji koncepcji „państwa środka”,

c) doraźne cele taktyczne uwzględniające doraźne czynniki wewnętrzne i międzynarodowe w latach 70.,

d) koncepcja samodzielnej polityki zagranicznej oraz „jednych Chin” CHRL w latach 70. i 80.

II. Strategia i taktyka polityki zagranicznej 1949-1978:

a) Polityka wobec współpracy z ZSRR oraz bloku wschodniego:

1) sojusz i ścisła współpraca ze ZSRR ze względu na izolację międzynarodową 1949-1959, 2) przejście do polemiki ideologicznej ze ZSRR, sprawa bomby atomowej i wodorowej 1960-1966 (pokojowe współistnienie, Jugosławia), 3) rewizjonizm terytorialny i konflikty zbrojne ze ZSRR (1966-1970), 4) próba wygrywania sprzeczności w bloku wschodnim (1956), poparcie dla Albanii i Rumunii (1968-1976),

b) Polityka wobec krajów rozwijających się (postkolonialnych, III-go Świata):

1) współpraca z Indiami (Bandung i Pancza Szila-1955), 2) próby wykorzystania tych krajów do eksportu rewolucji chińskiej- konflikt „wielka wieś-miasto”, 3) CHRL na czele krajów Południa przeciw Północy, 4) stanowisko wobec Indii, Wietnamu, Kambodży po 1955 r., 5) dążenie do przewodzenia ruchowi krajów niezaangażowanych,

c) Polityka wobec USA i państw zachodnich:

1) konflikty z USA w kontekście obrony Tajwanu przed inwazją CHRL (1945-1959), 2) specyficzne relacje CHRL z Wielką Brytanią i Francją (1964) i RFN (1972), 3) zbliżenie z USA (1971 członkostwo w ONZ) i nawiązanie stosunków dyplomatycznych z USA przy równoczesnym ich zerwaniu przez USA z Tajwanem (1979).

• Przejście na początku lat 80. w kontekście reform gospodarczo-społeczno-politycznych do realizacji tzw. polityki multipolarnej, czyli „trzech światów”: I - supermocarstw USA i ZSRR, II - państw pośrednich WE, Japonii, ESW i III - krajów rozwijających się Trzeciego Świata (Południa).

• Ze względu na utrzymywanie się monopolu władzy Komunistycznej Partii Chin (KPCH) doszło do licznych napięć i konfliktów wewnętrznych. których punktem kulminacyjnym było zdławienie rewolty studentów w Pekinie w 1989 r., która przyczyniła się do izolacji międzynarodowej oraz stosowanie przez kraje zachodnie przejściowych sankcji wobec CHRL.

3. W latach 80. i 90. XX w. CHRL wykorzystała w swej ewolucji polityki zagranicznej następujące okoliczności i tendencje:

a) stałe członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ pozwoliło na blokowanie różnych działań przeciwko interesom CHRL,

b) nastąpiła systematyczna poprawa stosunków z ZSRR od czasu reform M.Gorbaczowa, jak również po jego rozpadzie z Federacją Rosyjską po 1992,

c) CHRL stała się wiodącym mocarstwem regionalnym w Azji Południowo-Wschodniej, podejmując działania na rzecz stabilizacji oraz poszerzenia współpracy z krajami ASEAN-u,

d) wzrastała rola i znaczenie międzynarodowe ze względu na sukcesy reform oraz wzrost znaczenia jako pierwszoplanowy partner handlowo-gospodarczy,

e) sankcje zachodnie łagodzono od 1992 r., a CHRL odegrała ważną rolę stabilizacyjną w przezwyciężeniu kryzysu gospodarczego w Azji 1997/1998,

f) ważną rolę w kierunku wzmocnienia pozycji międzynarodowej CHRL odegrało w ramach polityki „jeden naród dwa państwa” załagodzenie napięć z Tajwanem, przejęcie zwierzchnictwa nad koloniami: brytyjską – Hongkong (1997) oraz portugalską – Makao (1999) oraz zacieśnienie współpracy gospodarczej z całym obszarem zamieszkałym przez ludność chińską (Singapur, Malezja, Indonezja i inne w Azji Południowo-Wschodniej oraz w skali globalnej).

• Na dalsze umocnienie roli i pozycji międzynarodowej CHRL w XXI w. wpłynęły przede wszystkim:

ü utrzymanie tempa wzrostu gospodarczego przy narastaniu napięć i problemów wewnętrznych,

ü zwiększenie roli CHRL w handlu międzynarodowym oraz w zakresie przyciągania inwestycji zagranicznych, realizowanych w 60% w USD,

ü zwiększenie rezerw dewizowych do 1 bln dolarów (największych na świecie),

ü osiągnięcie takich prestiżowych sukcesów, jak przyjęcie do Światowej Organizacji Handlowej (WTO-2001), prawo do organizacji letnich igrzysk olimpijskich w 2008 r.(2001) oraz pierwszy lot kosmiczny astronauty chińskiego (2003),

2. Główne kierunki międzynarodowej aktywności politycznej:

§ Wyważone stanowisko w Radzie Bezpieczeństwa ONZ przy rozwiązywaniu takich problemów regionalnych i globalnych jak:

§ zwalczanie terroryzmu międzynarodowego,

§ kształtowanie międzynarodowego zaopatrzenia i bezpieczeństwa energetycznego,

b) współpraca i rywalizacja polityczno-gospodarcza z USA,

c) ożywienie kontaktów z UE ze szczególnym uwzględnieniem takich państw jak: Wielka Brytania, Francja i Niemcy, aktywne uczestnictwo co 2 lata w szczytach UE-Azja (2008 Pekin),

d) przejście od 2000 r. do „strategicznego partnerstwa” z Rosją,

e) ożywienie współpracy w Azji Południowo-Wschodniej oraz poparcia koncepcji utworzenia tam Azjatyckiej Strefy Wolnego Handlu - ASEAN+ CHRL, Japonia, Korea Południowa,

f) ożywienie współpracy z Azją Środkową w ramach Szanghajskiej Organizacji Współpracy - od 1996 CHRL, Rosja, Tadżykistan, Kirgistan i Kazachstan między innymi w celu „zwalczania ekstremizmu i separatyzmu (Sekretariat w Pekinie od 2001),

g) udział w rozmowach rozbrojeniowych, w tym nieproliferacji oraz kontroli zbrojeń nuklearnych Korei Płn.

h) aktywizacja współpracy z Afryką (2007, szczyt 53 państw afrykańskich i CHRL w Pekinie),

i) współpraca z krajami Bliskiego Wschodu i Ameryki Łacińskiej.

Wnioski końcowe

1. Polityka zagraniczna CHRL posiada bogate i złożone doświadczenia historyczne, przechodząc ewolucję od współpracy do wrogości ze ZSRR(1949-1969) oraz do stopniowego otwarcia z USA i całym Zachodem w l. 70 i 80. XX w.

2. Dużą uwagę ChRL przywiązywała od lat 50. do współpracy z III Światem.

3. W latach 90. XX w. i w XXI w. CHRL dzięki sukcesom reform wewnętrznych stała się czołowym graczem międzynarodowym i aspiruje w latach 2020-2030 do pozycji i roli pierwszoplanowego mocarstwa światowego.

Wykład 10 - Polityczne aspekty integracji europejskiej

• Geneza pojęcie, istota i ewolucja procesu integracji europejskiej.

• Rozwój instytucjonalny i finansowy integracji europejskiej.

• Pogłębienie UE po 1995 – gotowość do przyjęcia nowych członków.

• Poszerzenia i przyszłość Unii Europejskiej na przełomie XX i XXI w.

Przez integrację europejską rozumie się takie łączenie się ze sobą krajów wchodzących do europejskiego związku integracyjnego, które doprowadzi do tego, że związek ten w relacji do swojego otoczenia stanie się pewna całością, a kraje członkowskie jej częściami.

Formy integracji gospodarczej:

u strefa wolnego handlu – forma ugrupowania integracyjnego, powołanego zwykle na podstawie umowy międzynarodowej, której strony podejmują decyzję o zniesieniu ceł i ograniczeń ilościowych w wymianie handlowej;

u unia celna – polega na ujednoliceniu ceł zewnętrznych i stworzenia w ten sposób jednolitego obszaru celnego, umożliwiającego wypracowanie jednolitej polityki handlowej;

u wspólny rynek – kolejna forma integracji gospodarczej, tworzona na bazie unii celnej. W jego ramach mamy do czynienia ze swoboda przepływu dóbr i usług oraz zniesieniem barier w przepływie czynników produkcji (kapitału, siły roboczej, technologii);

u unia walutowa – zakłada koordynację polityki walutowej i kursowej państw uczestniczących w celu osiągnięcia pełnej wymienialności walut oraz wprowadzenia wspólnej waluty;

u unia gospodarcza zakłada głęboka koordynację i unifikację narodowych polityk gospodarczych i sprawowanie władzy w kluczowych kwestiach przez organ ponadnarodowy. Wśród polityk gospodarczych objętych tym procesem należy wymienić m.in. politykę rozwojową, regionalną, rolną, transportową.

Pojęcie integracji politycznej

Polityczna integracja – tworzenie instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji, także kształtowanie wspólnych wartości i oczekiwań, pokojowe rozwiązywanie sporów i społeczno-polityczna spójność.

Koncepcje głoszone po II wojnie światowej dotyczące przyszłości Europy

Ø nurt federalistyczny

Zgodnie z tą wizją Europy integracja powinna polegać na centralizacji niektórych funkcji na szczeblu ponadpaństwowym (rząd federalny), a z drugiej – na decentralizacji na poziomach niższych, regionalnych i lokalnych. Zatem najpierw trzeba zbudować instytucje polityczne ponadpaństwowych struktur przez odebranie rządom, sądom, parlamentom narodowym konkretnych uprawnień na rzecz ich europejskich odpowiedników. W sprawach należących bezpośrednio do kompetencji organów federalnych nie przewidziano pośrednictwa państw członkowskich.

Ø nurt funkcjonalistyczny

Zwolennicy tego nurtu uważali, że jedność europejską należy budować przede wszystkim przez tworzenie realnych więzi między państwami, głównie ekonomicznych, co doprowadzi do tak daleko posuniętej współzależności, że wojny i konflikty międzynarodowe staną się niemożliwe, ponieważ zniknie materialna przyczyna ich powstawania.

W gronie funkcjonalistów można wyodrębnić dwie grupy: tradycjonalistów i neofunkcjonalistów.

- tradycjonaliści uważali, że umiędzynarodowienie powinno się dokonywać drogą stopniowej erozji struktur państwa i rozszerzenia międzynarodowej działalności funkcjonalnej.

- neofunkcjonaliści twierdzili, że procesy zjednoczeniowe mają immanentną zdolność samorozwoju.

Ø nurt konfederalny

Zwolennicy tego ujęcia kładli nacisk na „demokratyczną kontrolę” instytucji międzynarodowych. Parlament miał stanowić „wentyl bezpieczeństwa”, dający upustniezadowoleniu występującemu w państwach członkowskich z powodu niepopularnych decyzji podejmowanych przez struktury europejskie.

Konfederaliści nie wykluczali przekształcenia konfederacji w federację.

Geneza integracji europejskiej:

U podstaw integracji europejskiej leżą przyczyny polityczne i ekonomiczne.

q przyczyn politycznych należy upatrywać w idei dotyczącej stabilności kontynentu oraz w idei europejskiego wkładu w rozwój gospodarczy i pokój na świecie.

q przyczyny ekonomiczne integracji europejskiej są związane z możliwością całkowitego wykorzystania korzyści, jakie mogą wynikać ze skali produkcji oraz komparatywnej przewagi różnych części kontynentu.

Główne fazy działań integracyjnych do połowy lat 50. XX wieku:

o przekształcenie 16 kwietnia 1947 r. doraźnej pomocy amerykańskiej dla Europy Zachodniej w ramach tzw. Planu Marshalla w Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC);

o utworzenie w marcu 1948 r. tzw. paktu brukselskiego o Unii Zachodniej z udziałem Belgii, Holandii, Luksemburga, Francji i Wielkiej Brytanii, przekształconego w 1954 r. w Unię Zachodnioeuropejską;

o powołanie do życia 4 kwietnia 1949 r. Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO);

o podpisanie w 1951 r. traktatu powołującego do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS) z udziałem Belgii, Holandii, Luksemburga, Francji, Włoch i RFN;

o podpisanie w marcu 1957 r. układu o Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) przez 6 krajów EWWiS.

„Wspólnoty Europejskie”to nazwa obejmująca do 1993 roku Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a obecnie tylko dwie z nich – Wspólnotę Europejską, powstałą w miejsce EWG oraz Euratom.

Na mocy Traktatu o Fuzji z 1965 r. wszystkie trzy Wspólnoty posiadały te same instytucje i miały zawsze ten sam skład członkowski, pozostawały jednak prawnie odrębne.

Na mocy Traktatu z Maastricht nastąpiło oficjalne przemianowanie EWG na Wspólnotę Europejską. Pozostaje ona odrębnym podmiotem w ramach Unii Europejskiej, która została ustanowiona przez ten Traktat. Ponadto w 2002 roku zgodnie z Traktatem Paryskim EWWiS została rozwiązana.

Już w 1969 roku Wspólnota Europejska podjęła pierwsze kroki w celu budowy unii gospodarczej i walutowej. Stanowił go tzw. plan Barre. Następnymi znaczącymi przedsięwzięciami w tej kwestii były: plan Wernera (1971), ustanowienie Europejskiego Systemu Walutowego (1978), stosowne regulowania Jednolitego Aktu Europejskiego (1986), plan Delorsa (1988).

Plan Delorsa przewidywał, że państwa WE 1 lipca 1990 roku powinny rozpocząć budowę unii gospodarczej i walutowej.

Od 1994 roku rozpoczęto drugi etap EMU, którego ostatecznym celem było wprowadzenie wspólnej waluty euro. Istotne znaczenie miało uzgodnienie kryteriów zakwalifikowania poszczególnych członków do EMU. Ostatecznie przyjęto następujące cztery punkty:

Ø przyrost rocznego zadłużenia nie może wynosić powyżej 3% PKB;

Ø ogólne zadłużenie nie może być powyżej 60% PNP;

Ø stopa inflacji nie może wynosić więcej niż 1,5% przeciętnej stopy inflacji trzech państw wykazujących się najniższą inflacją;

Ø nominalna długoterminowa stopa procentowa nie może przekraczać więcej niż 2% przeciętnej trzech krajów o najniższych stopach inflacji, a ponadto dane państwo nie może spowodować przez co najmniej 2 lata żadnych ostrych napięć w mechanizmie kursów walutowych.

Jednolity Akt Europejski wszedł w życie 1 lipca 1987 r.

Zakładał on ustanowienie do 1992 roku pełnego rynku wewnętrznego, zniesienie wszelkich ograniczeń gospodarczo-handlowych między państwami członkowskimi, a ponadto poszerzenie pola działania Wspólnot w takich dziedzinach, jak: ochrona środowiska naturalnego, sprawy socjalne, badania i technologia.

Poszerzono także zasadę głosowania większościowego w Radzie Ministrów, wzmocniono uprawnienia Parlamentu Europejskiego oraz uregulowano wyższy poziom koordynacji polityki zagranicznej w ramach tzw. Europejskiej Współpracy Politycznej.

Traktat o Unii Europejskiej został podpisany 7 lutego 1992 roku, a wszedł w życie 1 listopada 1993 roku.

§ pierwszy filar obejmuje dwie istniejące Wspólnoty Europejskie. Traktat z Maastricht nie likwiduje ich, lecz rozszerza oraz dokładniej definiuje ich kompetencje w poszczególnych dziedzinach, modyfikując oraz uzupełniając ich traktaty założycielskie,

§ drugi filar stanowi wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa,

§ trzeci filar obejmował do czasu wejścia w życie Traktatu Amsterdamskiego współprace państw w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. 1 maja 1999 roku nastąpiło przeniesienie

Problematyki azylowej, wizowej, imigracyjnej oraz innych polityk związanych ze swobodnym przepływem osób do pierwszego filaru.

Traktat Amsterdamski został podpisany 2 października 1997 roku, a wszedł w życie 1 maja 1999 roku.

Istotnymi elementami innowacyjnymi w traktacie są:

ü w zakresie I filara:

- podtrzymanie zobowiązania do działania na rzecz wzrostu gospodarczego,

- przyjęcie zobowiązań odnośnie zachowania oszczędnej polityki budżetowej w celu umożliwienia realizacji EMU i wprowadzenia euro,

- osiągnięcie kompromisu w kwestii zwalczania bezrobocia, przypisując w tym zakresie pewne obowiązki UE, choć zasadniczą odpowiedzialność nadal miały ponosić państwa;

ü w zakresie II filara:

- zapowiedź dalszego zacieśnienia współpracy w ramach WPZiB oraz wprowadzenie w tym celu stanowiska Sekretarza Generalnego/Wysokiego Przedstawiciela,

ü w zakresie III filara:

- zwiększenie kompetencji unijnych w ramach polityki azylowej, wizowej, imigracyjnej oraz w sprawie uchodźców.

• Traktat lizboński - oficj. Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską podpisany 13 grudnia 2007 r.