![]() |
Казакстаннын музыка, бейнелеу жане колданбалы онери.Date: 2015-10-07; view: 1680. Жетису облысы акындарынын биринши слети 1919 жылы Верный каласында откизилди. 1921 жылы Бас саяси агартушылык комитет курылып, онын музыкалык болими халык музыкасын жазып алумен, музыкалык ужымдар уйымдастырумен айналысты. Белгили галым-этнограф А. Затаевич оз омирин казактардын музыкалык шыгармаларын жинау мен оны бир жуйеге келтируге арнады. 1925 жылы ол озинин копжылдык енбегинин жемиси – « Казак халкынын 1000 ани», 1931 жылы «Казактын 500 ан мен куйлери» атты енбектерин жариялады. 1925 жылы Парижде Кенес артистеринин курамында анши А. Кашаубаев онер корсетип, француз баспасозинин ыстык ыкыласына боленди. Музыкалык-драматургиялык онер 1930 жылдардын басынан бастап каркынды дами бастады. 1933 жылы Маскеуде, Ленингред ( казирги Санкт-Петербург каласы) пен Алматыда казак театр жане музыкалык студияларын уйымдастыру колга алынды. 1934 жылы Казак драма театры жанынан музыкалык театр ашылып, онын биринши койылымдары : М. Ауезовтын « Айман-Шолпан », Б. Майлиннин « Шугасы», Е. Брусиловскийдин «Кыз Жибек», «Ер таргын», « Жалбыр» койылды. Урлемели аспаптар: саз сырнай, кос сырнай, камыс сырнай, муиз сырнай, сыбызгы, адырна, уран, керней. Шекти аспаптар: жетиген, шертер, еки жане уш шекти домбыра, кылкобыз. Оздигинен ун шыгаратын аспаптар: шанкобыз, шанкауыз. Бетине керилген затты согу аркылы ун шыгаратын аспаптар: дангыра, дауылпаз, шындауыл, дабыл, кепшик, шын. Казакстан жане Орта Азия такырыбы белгили орыс суретшиси В.Верещагин шыгармаларында ерекше орын алады. В. Верещагин ( 1842-1904) орыс суретшиси. В. Верещагин картиналары : « Темир какпасы», « Апиыншылар », « басыбайлы баланы сату», « ауыр жаралы», « Комусиз калган». Николай Гаврилович Хлудов суретши 1877 жылы Казакстанга келди. Онын мурасынын ен елеули болиги ( 211 полотно ) Казакстаннын Орталык мемлекеттик муражайынын корларында сактаулы. Негизинен кииз уй кереге, уык, шанырактан турады. Ески Алматынын алгашкы саулетшиси А.П. Зенков ( 1863-1936) болды. Онын Верныйдагы жумысы 1887 жылы болган жер силкинисинен кейн басталды. Онын комекшиси инженер Криштановский болды. Зенковтын саулетшилик шеберлигинин шыны, тамаша туындысы, агаштан салынган курылыстын гажап улгиси – Аулие Вознесенск Кафедралык соборы. Биктиги 56 м болган каладагы сол кездеги ен адеми гимарат 20 гасырдын басында салынды. 1887 жылы 10 маусымда болган жер силкинисинен каладагы 1799 уйден тек осы Кафедралык собор аман калды. Ол собор 1911 жылы болган жер силкинисине де тотеп берди. Юрий Домбровский озинин « Коне дуниени сактаушы» романында «...Алматыны Зенковтын курылыстарынсыз таныстыру мумкин емес...» деп жазды. Амире Кашаубаев ( 1888-1934)
|