Казакстан 1960 жылдардын соны мен 1980 жылдарда

Date: 2015-10-07; view: 3098.

КСРО Министрлер Кенесинин торагасы А.Н. Косыгин бастаган реформашыл куштер экономиканы баскарудагы акимшилдикти сынай отырып, онеркасипти баскаруды салалык кагидамен жузеге асыруды, онеркасип салалары бойынша одактык –республикалык министрликтер куруды усынды.

1965 жылы алтыншы шакырылган КСРО жогаргы Кенесинин сессиясы онеркасипти баскару жуйесине озгеристер енгизу мен биркатар мемлекеттик жоспарлау органдарын кайта куру жонинде зан кабылдады.

Гылымнын ерекше жетистиги – 1961 жылы 12 сауирде Ю.А. Гагариннин адамзат тарихында алгаш рет гарышка сапар шегуи болды. Бул окиганын курметине казактын жас акыны Олжас Сулейменов « Адамга табын, Жер, енди!» атты поэмасын жазды.

Узындыгы 45 мын км –ден астам электр тасымалдаудын жогары куатты желилери республиканы барлык багыттар бойынша коктей киып отти.

Кондыргыларды автоматтандыру «Карагандыкомир» комбинатында 2700 адамды босату мен комбинат бойынша енбек онимдилигин 6 % арттыруга мумкиндик берди.

1965 жылы Ащысай полиметалл комбинаты жумысшылары мен республика галымдарынын улкен бир тобына Лениндик сыйлыктын лауреаты атагы берилди.

1965 жылы Озен кен орны озинин биринши мунайын берди.

Женил жане тамак онеркасиби жана касипорындармен толыкты. Алматы, Шымкентте макта-мата онеркасиби касипорындары, ал Жезказган, Семей, Актобеде – токыма фабрикалары иске косылды.

1966 жылы Казакстанда жоспарлаудын жана тартибине 11 онеркасип орны, онын ишинде Оскемен коргасын-мырыш комбинаты, Шымкент цемент зауыты, Алматыдагы «жетису» аяк киим фабрикасы т.б. кошти.

1967 жылдын сонында онымен 193 касипорын, ягни республикадагы барлык онеркасип орындарынын 10%-ы жумыс истеп, онда барлык жумысшылардын торттен бир болиги камтылды, олар жалпы онеркасип онимдеринин уштен бирине жуыгын ондирди.

1970 жылга карай касипорындардын 80%-ынан астамы жоспарлаудын жана жуйеси бойынша жумыс истеди.

1970 жылга карай КСРО халык шаруашылыгында комир жане темир кенин ондиру, болат балкыту мен кара металдарды прокаттаудын меншикти улеси ости.

Каспий тенизинин жагасында, Шевченко каласынын жанында дуние жузинде тунгыш рет су тущытатын атомдык кондыргы орнатылды.

Республиканын демографиялык жагдайы бурынгыдан да киындап кетти. Маселен, 1959-1964 жылдары Казакстанга жылына орта есеппен 64 мын адам келген болса, 1965-1975 жылдары Казак КСР халык шаруашылыгына баска республикалардан 115 мын адам келип косылды.

1970 жылы Казакстандагы тас тоселген автомобиль жолдарынын жылпы узындыгы 40 мын шакырымга жетти.

КОКП ОК –нин 1965 жылгы наурыз Пленумында ел басшылары тиимди аграрлык саясат талдамасын тузеуге кезекти арекет жасады.

КСРО укимет проблеманы шешудин жана жолдарын издестире бастады. 1967 жылы сауирде КОКП Ок мен КСРО Министрлер Кенеси « Совхоздар мен озге мемлекеттик ауыл шаруашылык касипорындарын толык шаруашылык есепке коширу туралы » каулы кабылдады. Ауыл шаруашылыгына жургизилетин тажирибелер жалгаса берди.

1968 жылы Казакстанга баска республикалардан 16 мын комбайншы мен Кенес армиясынын мындаган аскери кызметшилери жиберилди.

1971-1980 жылдары республиканын ауыл шаруашылыгына 18 млрд сомнан астам курдеои каржы жумсалды.

Алайда ауыл шаруашылык онимдерин жалпы колеми биртиндеп тежеле берди. 9 бесжылдыкта – 14%, 10 бесжылдыкта – 1,3%, 11 бесжылдыкта 0,4% кемиди. 1965-1985 жылдар арасында ири кара мал басы 4,2 млн-га, кой мен ешки 55 млн-га6 шошка 5,1 млн-га дейн азайды. 100 бастан алынган тол саны 69 баска кемиди.

1971 жылдан 1985 жылга дейн Казак КСР-и жыл сайын одактык корга бир килограмы 2 сомнан аспайтын 300 мын тонна ет откизип отырды. Киристин колеми 9 млрд-тай сом болса, ондириске кеткен шыгын колеми 18-27 млрд сомга жетти.

Экономиканын ауыл шарушалык секторында реформалар , электрлендиру саясатын жургизуде сол кездеги Министрлер Кенесинин торагасы Байкен Ашимулы Ашимов улкен енбек синирди.

1962-1963 жылдары 7 жылдык мектептен 8 жылдык мектепке кошу аякталды.

Мысалы зерттеуши Б. Биржановтын есептеулери бойынша, тек Атырау облысынын озинде гана 1970 жылы 69,6 шаршы метр тургын колеми бар 1807 патер, 109 орынга арналган асхана, сагатына 156 адамга арналган 15 монша, 250 орынга арналган 6 балалар бакшасы, 880 орны бар 2 мектеп салынып, иске косылды, 46 елди мекен электрлендирип, 2551 патерге газ берилди.

1976 жылы Петропавл жылу-электр орталыгынын иске косылуымен Солтустик Казакстан республикадагы толык электрленген олкелердин бирине айналды.

1970 жылдан 1975 жылга дейн Солтустик казакстан облысындагы актас шагын ауылында 8 жылдык мектеп уйи, медицина пункти, монша, оннан астам тургын уйлер салынып, иске косылды.

И.Н. Худенконын тиимди ари болашагы зор адисинин тамырына балта шабылды. Оган коса онын иси сотка берилип, сотталды. Турмеге отыргызылган И.Н. Худенко сонда кайтыс болды. Тек бирнеше жылдан сон , елде кайта курулар басталган кезде И.Н. Худенко Казак КСР Жогаргы Соты алкасынын шешимимен акталды.

Бюрократия - бастапкыда укимет аппаратындагы шенеуниктер мен басшылардын билиги мен ыкпалы, одан кейн – когамнын ар турли салаларында пайда болган ири уйыидардагы кызметшилер тобынын атауы.

1970 жылдары Казакстанда биринши болып фермерлик шаруашылыкты куру мен дамытуга арекет жасаушы И.Худенко

Азык-тулик багдарламасы кабылданган жыл 1982

Республика галымдары мен Ащысай полиметалл комбинаты жумысшыларынын бир тобына Лениндик сыйлыктын лауреаттары атагы берилген жыл 1965 ж

Гагарин Юрий Алексеевич (1934-1968)

Олжас Сулейменов Омарулы ( 18,05,1936 ж. Алматы)