Саяси омир мен улттык катынастар ( 1960-1980)

Date: 2015-10-07; view: 1757.

1964 жылы 14 казанда КОКП Ок-нин Биринши хатшысы Н.С. Хрущевти озинин бурынгы сериктеринин бир тобы орнынан алды. Казакстандагы басшылар да ауысты. 1960 жылы 19 кантарда Н.И. Беляевтин орнына буган дейн республика Министрлер Кенесинин торагасы болып истеген Динмухамед Ахметулы Конаев Казакстан Компартиясы Орталык Комитетинин биринши хаьшысы болып сайланды.

1969 жылы 13 маусымда Даман аралында аскери кактыгыс болып отти.

1969 жылгы 13 тамызда Семей облысынын Жаланашкол бойында тагы да бир аскери кактыгыс орын алды.

1969 жылы 11 кыркуйекте Пекин каласынын ауежайында ядролыу кактыгыстын алдын алуда шешуши рол аткарган А.Н. Косыгин мен Чжоу Эньлайдын кездесуи отти.

Жуйе дагдарысынын айкын кориниси – сол елдин укиметинин тилегимен деген желеумен Ауганстаннын аумагына 1979 жылдын желтоксанында Кенес аскерлери шектеули болигинин енгизилуи болды. Согыска 21979 казакстандык катыстып, олардын 780-и каза тапты, 393-и мугедек болды, 22-си хабар-ошарсыз кетти.

1945 жылы 29 тамыз Семей полигонында ядролык каруды ен алгаш сынау.

1962 жылы радиацияга ушыраган адамдарды медициналык тексерудин басталуы.

1977 жылы КСРО конституциясы кабылданган.

Мамандыгы жогары, терен билимди философ Махмет Кулмагамбетов 1962 жылы кенестик тартипке карсылыгы ушин Костанай облысынын Рудный каласында туткындалып, Кылмыстык истер кодексинин 58-бабы бойынша 20 жыл мерзимге сотталды.

Композитор Хасен Кожахметов Алматы облысындагы Есик каласында турып, енбек еткен ол 1975 жылдын кузинен 1977 жылдын сауирине дейинги кезенде баспа кызметимен айналысты. 1977 жылы 30 карашада жала жабылып 2 жыл бас бостандыгынан айырылды.

1975 жылы Олжас Сулейменовтин «Аз и Я» атты китабы жарык корди.

1979 жылдын коктеми немис автономиясын куру жониндеги шешим.

1976 жылы 13 акпанда «Аз и Я» китабын талкылап , сынады сол кездеги КОКП ОК-нин хатшысы А. Суслов карсы угит жургизди, оны академик Б. Рыбаков колдады.

Немис автономиясынын орталыгы Целиноград облысында орналаскан Ерейментау каласы болып белгиленип, курамына Кокшетау, Караганды жане Павлодар облыстарынын биркатар аудандары енгизилуи тис еди.

1979 жылы 13 маусымда казак жастарынын топтары Целиноградтын орталыгына, Ленин аланына топталып жинала бастады.

Жастар колдарына «Казакстан биртутас», жане « Немис автономиясына жол жок » деген урандар котерип шыкты.

1979 жылгы толкулар жониндеги создер республикада коп уакыт бойы айтылып журди. Белгили мемлекет жане когам кайраткери, 1955-1961 жылдары Казак АКС-и Жогары кенеси, Министрлер Кенесинин торагасы кызметтерин аткарган Жумабек Ташенов казак жеринин аумактык тутастыгынын сакталуына коп енбек синирди.

1976 жылы жасуша ишиндеги болшектердин жана класы – инофорумдарды ашу мен оны зерттеу жониндеги жумыстары ушин авторлык ужымнын ишинде жас галым Мурат Айткожин жогары атакка ие болды.

1977 жылы КСРО Конституциясында «КСРО кенес халкынын мемлекеттик бирлигин бейнеледи» деп накты атап корсетилди.

1982 жылы карашада кайтыс болган Л.Брежневти КГБ-нин бурынгы торагасы, ауыр наукасты Юрий Андропов алмастырды.

1984 жылы Ю.Андропов кайтыс болды онын орнына Константин Черненко отти.

1992 жылы 29 сауирде Казакстан Республикасы Министрлер Кабинети каулысынын №2 косымшасында республика аумагында орналаскан полигондардын тизими берилди. Сынак аландарынын жалпы саны 12-ге жетти.

Семей полигоны бурынгы Семей облысы Абыралы ауданы жане Павлодар мен Караганды облыстарынын бираз жерин камтыды. 1949-1989 жылдар аралыгында куаты ар турли 470-тей жарылыстар жасалды. Онын 90-ы ауеда, 26-сы жер устинде, 354-и жер астында откизилген. Алгашкы сынак 1949 жылы 26 тамызда тангы сагат 6-30 да Абай мен Абыралы аудандарында откизилди (жарылыстын куаты 30 кт).

Семей полигонында 1951 жылдын 18 казан айында уран бомбасы, 1953 жылдын 12 тамызында жер устинде алгаш рет куаттылыг 500 кт болатын сутеги бомбасы сыналды.

1963-1988 жылдары жылына 14-18 сынак откизилип, жер астында барлыгы 343 ядролык жарылыс жасалган.

Сынак жургизилген жерлердеги радтациянын денгейи 448 БЭр-ге жеткен.

Арал тенизи 1960-1970 жылдары дуниежузилик тениз денгейинен 53,0 бииктикке жетсе, 1998 жылы 18 метрге томендеген. Сонын салдарынан тениз 2 су айрыкка Улкен Арал жане киши арал болып болинди 1992 ж.

Динмухамед Ахметулы Конаев ( 1912-1993). 1992 жылы 13 карашада Алматыда Конаевтин муражайы ашылды.

Брежнев Леонид Ильич ( 1906-1982) КОКП ОК-нин бас хатшысы.

Сахаров Андрей Дмитриевич ( 1921-1989) орыс физиги жане адам кукыктары жолындагы курескер.